Spellingsregels

Gisteren heb ik al geschreven dat ik een hekel heb aan woordenboeken, zowel aan de ‘Dikke Van Dale’ als aan het ‘Groene boekje’. De reden voor mijn afkeer van het eerste boek heb ik gisteren al toegelicht. Nu zal ik iets nader ingaan op mijn afkeer van spellingsregels…

Groene boekje
De spellingsregels voor het Nederlands zijn vastgelegd in het zgn. ‘Groene boekje’. Officieel heet het de ‘Woordenlijst Nederlandse taal‘ en bevat de regels over hoe woorden in het Nederlands gespeld moeten worden. Dit boekje wordt uitgebracht door de Nederlandse Taalunie.

Dat ik een hekel aan spellingsregels heb, heeft ongeveer dezelfde reden als mijn hekel aan gewone woordenboeken: namelijk zulke regels in mijn ogen te vaak door allerhande betweters worden ‘misbruikt’ om goede sier te maken, danwel discussies te verstoren of in de door hen gewenste richting om te buigen.

Oorsprong
Heeft het in een gesprek attenderen op een andere betekenis van een woord nog een inhoudelijke kant, opmerkingen over de spelling zijn eigenlijk alleen maar een oneigenlijke stoorfactor. Voor de inhoud van een betoog is de spelling niet van belang. De spelling van woorden is tot in de 17e eeuw mede daarom altijd een kwestie van gewoonte geweest: men schreef zoals in de eigen omgeving gebruikelijk was.

Pas na die tijd kwam er een steeds dwingender spelling, met name doordat door de vorming van nationale eenheidsstaten de overheid een steeds grotere greep op het onderwijs kreeg en ter versterking van de nationale identiteit er zoveel mogelijk uniformiteit moest komen, onder andere ook in de spelling van de (zeer belangrijke) landstaal.

Internationalisering
Nu de nationale staten op veel gebieden langzaam maar zeker opgaan in grotere gehelen (Europese Unie, Venenigde Naties) en de traditionele nationale culturen zich vermengen met invloeden uit andere landen en met name uit Amerika, zien we ook dat in het Nederlands steeds meer woorden uit het Engels, maar sinds kort ook uit het Papiamento, doordringen. Bovendien gebruikt de jeugd voor contacten via Internet al een heel eigen taaltje, waarin haast meer (Engelse) afkortingen dan Nederlandse woorden voorkomen…

Uit de tijd
De strenge regels die het ‘Groene boekje’ ons wil opleggen zijn zo gezien dus toch wel uit de tijd… uit de tijd van de nationale eenheidsstaat, waarin de burger zich louter naar de nationale overheid had te richten. De moderne mens is inmiddels een stuk zelfstandiger, vrijer en internationaler georienteerd en hoeft zich, wat mij betreft, dan ook niet zo veel meer aan groene boekjes gelegen te laten liggen…