Nieuwe telecommunicatie-weblog

Al sinds enige tijd schreef ik op deze weblog onder andere ook over de bijzondere telefoontoestellen die ik verzamel en die ik tot nu toe op deze weblog besprak.

Omdat deze weblog door externe omstandigheden echter helemaal in het ongerede is geraakt en omdat mijn telefoon-logs steeds specialistischer werden, heb ik besloten daar een aparte, nieuwe weblog voor te starten.

De weblog heeft als titel Top Level Telecommunications en is te bereiken via het adres: electrospaces.blogspot.com

Ik ben hier begin van dit jaar al als test mee begonnen, en inmiddels staan er ook al een aantal langere stukken op. Tot nu toe gaan die nog voornamelijk over actuele apparatuur, maar later zal ik ook aandacht besteden aan de wat oudere beveiligde en niet-beveiligde telefoontoestellen toestellen uit mijn eigen collectie. Ik probeer me daarvoor niet alleen te verdiepen in de apparatuur zelf, maar ook in de situaties waarin deze gebruikt werd.


Omdat de meeste bijdragen tamelijk specialistisch zullen zijn en in de meeste gevallen over Amerikaanse of in elk geval buitenlandse apparatuur gaan, is de nieuwe weblog in het Engels geschreven.

Mobiele telefonie

De laatste tijd horen we niet meer zo heel veel over mobiele telefonie als bijv. een aantal jaren geleden, toen met name UMTS regelmatig in het nieuws was.

Inmiddels zijn er echter al zoveel verschillende systemen en toepassingen, dat het me wel handig leek deze eens op een rijtje te zetten.

Allereerst kunnen we dan een onderscheid maken tussen analoge en digitale netwerken. Vervolgens wordt elk nieuw netwerk, in de zin van een nieuw fysiek stelsel van zenders en hardware, aangeduid als een generatie: 1e generatie, 2e generatie, etc.

       Analoge netwerken:

1G (1e generatie): analoge mobiele telefonie

– De eerste vormen van mobiele telefonie in Nederland waren de netwerken voor autotelefonie, die vanaf de jaren ’70 door de PTT werden opgezet onder de namen ATF-1 t/m 3. Als laatste werd ATF-3 in 1997 opgeheven.
– In 1992 introduceerde  PTT Telecom Greenpoint (met de Kermit-telefoontjes), maar dat zou hooguit 60.000 gebruikers krijgen en werd daarom al in 1999 weer beeindigd.
– Een andere analoog mobiel netwerk was Mobitex, dat vooral zakelijk gebruikt werd en een voorloper was van het netwerk van BlackBerry.
– Voor het versturen van korte berichtjes waren er sinds de jaren ’60 trouwens ook al semafoons, beter bekend als piepers of pagers.

       Digitale netwerken:

2G (2e generatie): GSM (Global System for Mobile communications)

– GSM is momenteel de meest voorkomende vorm van mobiele telefonie en wordt wereldwijd door zo’n 3 miljard mensen gebruikt. Het werd eind jaren ’80 bedacht en in 1994 werd het eerste GSM-netwerk (van PTT-Telecom) in Nederland operationeel.
– GSM is een digitaal systeem met een snelheid van 9,6 Kbp/s (Kilobits per seconde). Hiervoor staan in Nederland zo’n 14.600 zenders en zijn internationaal al ruim 1700 verschillende modellen GSM-toestellen ontworpen.
– GSM is opgezet voor circuitgeschakelde verbindingen, dat wil zeggen dat er een directe (spraak)verbinding tussen twee partijen wordt opgezet. Voor data worden, net als voor internet, pakketgeschakelde verbindingen gebruikt. Daarvoor zijn de volgende snellere toepassingen ontwikkeld:

2,5G: GPRS is een toepassing die een snelheid van 56 Kbp/s haalt. Hiermee kan, via het WAP-protocol, informatie van internet op een mobiele telefoon worden weergegeven (“wappen”). HSCSD is vergelijkbaar, maar haalt nauwelijks hogere snelheden.

2,75G: EDGE is eveneens een datatoepassing  op het GSM-netwerk en haalt een maximale snelheid van 384 Kbp/s. Het werd in Nederland door Telfort geïntroduceerd, maar per 1 januari 2007 weer uit de lucht gehaald. In 2011 werd EDGE door Vodafone en KPN echter weer geactiveerd.

3G (3e generatie): UMTS (Universal Mobile Telecommunications System)

– UMTS is de opvolger van het GSM-netwerk en alszodanig moest hiervoor een heel nieuw fysiek netwerk van zenders en hardware worden aangelegd.
– Daartoe werden in 2001 eerst (voor enorme bedragen) de frequenties geveild, waarna Vodafone en KPN in 2004 de eerste UMTS-toegang konden aanbieden.
– In Nederland zullen er voor UMTS zo’n 15.000 zenders geplaatst worden, die niet onomstreden zijn vanwege vermeende schadelijke gevolgen van de straling.
– UMTS biedt zowel circuit- als pakketgeschakelde verbindingen en haalt snelheden tot 2 Mbp/s (oftewel ruim 2000 Kbp/s).
– Net als bij GSM zijn ook voor UMTS snellere datatoepassingen ontwikkeld, vooral om volledig mobiel internet mogelijk te maken:

3,5G: HSDPA is een toepassing waarmee een snelheid van 7,2 Mbp/s gehaald kan worden. Dit is vergelijkbaar met de gemiddelde snelheid van internetverbindingen via de kabel. HSDPA wordt sinds 2006 aangeboden door T-Mobile, Vodafone en KPN.

3,75G: HSUPA is een vergelijkbare toepassing op het UMTS-netwerk  die 5,76 Mbp/s haalt en in Nederland sinds 2006 wordt aangeboden door Vodafone en KPN.

4G (4e generatie): LTE (Long Term Evolution)

– Als opvolger van het UMTS-systeem wordt momenteel gewerkt aan LTE, dat snelheden tussen de 20 en 100 Mbp/s moet gaan halen. Dit is minstens twee keer zo snel als kabelinternet.
– LTE zal louter nog pakketgeschakelde verbindingen bieden en daartoe volledig met IPv6 (de nieuwe internetadressering) werken. Voor dit alles zal wederom nieuwe netwerkapparatuur nodig zijn.
– Een concurrerend systeem is WiMAX, dat snelheden tot 20 Mbp/s kan halen en in sommige buitenlandse steden al gebruikt wordt. WiMAX is enigszins vergelijkbaar met Wi-Fi, dat al langer wordt gebruikt voor lokale draadloze computernetwerken (“hotspots”).

25 jaar mobiele telefonie

Vandaag is het precies 25 jaar geleden dat op 13 oktober 1983 het eerste gesprek met commercieel verkrijgbare mobiele telefoons plaatsvond!

Die eerste mobiele telefoon was een in moderne ogen welhaast reusachtige Motorola DynaTAC, die ook maar liefst $ 3,995 kostte! Het prototype hiervoor was al 10 jaar eerder gebruikt voor tests van een mobiel netwerk door de befaamde Bell Lab’s van de Amerikaanse telefoonmaatschappij AT&T.

Klik hieronder voor een leuk overzicht van de ontwikkeling van mobiele telefonie:

In die begintijd was mobiele telefonie nog duur en de apparatuur tamelijk onhandig. Het zou dan ook nog tot eind jaren ’90 duren voordat het voor iedereen beschikbaar kwam. En zoals met veel moderne electronica, is ook bij mobiele telefonie de ontwikkeling dermate snel gegaan, dat het nu al niet meer weg te denken is en we kunnen telefoneren met apparaatjes, soms bijna niet groter dan een dikke creditcard!

Motorola Sectel Briefcase

Had ik vorige keer een klein onderdeel voor bij mijn Motorola Sectel-telefoon gekocht, deze keer heb ik via eBay een groot ding weten te bemachtigen: een koffer voor de mobiele versie van zo’n beveiligde telefoon:

 

Installatie
Aan de buitenkant ziet het eruit als een doodgewone koffer, maar binnenin bevindt zich een installatie om mobiel te kunnen telefoneren via GSM. Daartoe zit aan het deksel een kleine uitklapbare antenne.
Om gesprekken hiermee tegen afluisteren te beveiligen kan er een speciale versie van een Motorola Sectel-telefoon (STU-III/CT – Cellular Telephone) in worden vastgezet. Via een batterij wordt deze dan van stroom voorzien.
Er zijn voorts aansluitingen om de batterij op te laden en desgewenst een vaste telefoonlijn aan te sluiten. Met een schakelaar kan dan tussen de vaste of de mobiele lijn worden gekozen.

 

Exclusief
Zo’n koffer is speciaal gemaakt voor mensen die ook onderweg beveiligd moeten kunnen telefoneren. Denk daarbij aan belangrijke zakenlieden, diplomaten en hoge overheidsfunctionarissen en misschien zelfs de Amerikaanse president ook wel (de gewone Motorola Sectel gebruikt hij immers ook)…
Het hoefde dan ook niet goedkoop te zijn en dat was het ook niet: inclusief het speciale telefoonapparaat kostte zo’n hele set voor Amerikaanse staatsburgers $ 5500,- en voor buitenlanders $ 7500,-.
Ik heb zelf dus alleen de koffer gekocht, voor een minimaal bedrag – de verzendkosten waren hoger, maar gezien de lage Dollarkoers van nu hoefde ik dit bijzondere item niet te laten gaan

Koffer
De koffer zelf, met cijferslot, is een zeer degelijk en fraai gemaakt klassiek model van Platt Luggage Inc., een grote fabrikant van professionele koffers uit Chicago. Afgaande op het model zal hij uit de late jaren ’80 stammen.
In de jaren ’90 werd voor de mobiele beveiligde telefonie een nieuw model koffer in gebruik genomen van het toen zeer populair geworden merk Samsonite (zie foto rechts).

Verdacht
Mijn koffer kwam uit de VS, maar is toch relatief snel aangekomen, ondanks dat de doos wel twee keer ter inspectie is opengemaakt – dat was namelijk te zien aan het speciale plakband waarmee die dan naderhand weer wordt dichtgeplakt:

De mensen van de post en/of de douane zullen toch wel even gek hebben opgekeken, want wat kan er nou bijna verdachter zijn dan een ouderwetse koffer met daarin knopjes, lichtjes, draden en een antenne…?! 😀

Red/Black Controller

Onlangs heb ik via eBay weer een nieuw apparaat voor mijn telefoonverzameling aangekocht. Het is dit keer geen telefoontoestel, maar een onderdeel van het Amerikaanse militaire beveiligde telefonienetwerk: een zogeheten Red/Black Controller:

Het is een volledig aluminium kastje van ca. 30 x 30 cm met een rode en een zwarte helft, die zo aan elkaar vastzitten dat het net twee losse kastjes lijken. Aan de voorkant bevinden zich 3 parallelle poorten en nog enkele aansluitpunten, o.a. voor de stroom.
Deze controller is in 1987 gefabriceerd door het voormalige Electrospace Systems Inc. uit Richardson, Texas, dat ook de andere apparatuur voor het Amerikaanse beveiligde telefonienetwerk heeft geleverd.

 

Telefoonsystemen
Om duidelijk te maken wat de precieze functie van dit apparaat was, is het goed om eerst een onderscheid te maken tussen verschillende telefoonsystemen:

1. Het gewone publieke telefoonnetwerk waarop de meeste mensen zijn aangesloten en dat niet beveiligd is tegen afluisteren. Op dit net kunnen de volgende telefoontoestellen worden aangesloten:

a. Gewone toestellen uiteenlopend van alledaagse tafelmodellen en gsm’s totaan geavanceerde systeemtoestellen (zoals bijv. de Lucent 8410D). Zulke telefoons zijn niet beveiligd tegen afluisteren en heten in het jargon black phones.

b. Bijzondere toestellen die aangesloten zijn op het gewone publie- ke telefoonnet, maar waarmee een gesprek tussen twee soortge- lijke telefoons beveiligd kan worden tegen afluisteren (end-to-end encryption). Een voorbeeld hiervan is mijn Motorola Sectel 9600.
Dit soort toestellen heten gray phones.

2. Bijzondere telefoonnetwerken van defensie en inlichtingendiensten, die als geheel tegen afluisteren beveiligd zijn (via point-to-point of bulk encryption). De toestellen die hierop zijn aangesloten hoeven hierdoor zelf geen beveiligings- functie te hebben. In het jargon heten dit red phones.

 

DRSN
Het beveiligde telefoonnetwerk van de Amerikaanse strijdkrachten heet het Defense Red Switch Net- work (DRSN). De telefoons die daarop werden aangesloten zijn zogeheten Multi-Line Telephones (MLP): grote toestellen met directe lijnen naar allerlei verschillende bevelhebbers en commando- centra. Deze toestellen waren regelmatig ook daadwerkelijk rood van kleur, zoals bijv. de MLP-2 op de afbeelding hier rechts.

Red/Black Controller
Met zulke MLP’s kon zowel via het beveiligde netwerk, als via het gewone publieke telefoonnet gebeld worden. Het was dan de Red/Black Controller die ervoor zorgde dat het gesprek de juiste kant op ging: via de middelste parallelle poort kwamen de signalen van de MLP-toestellen binnen ->
-> wanneer een gesprek via het beveiligde netwerk moest lopen, dan ging het er via de linker poort van het rode gedeelte weer uit naar het versleutelingsapparaat en verder het netwerk op.
-> wanneer een gesprek via het gewone publieke net moest, dan werd het via de rechter poort in het zwarte gedeelte verder gestuurd.

 

Verdelen
Zoals de naam ook al aangeeft, verdeelde een Red/Black Controller de gesprek- ken dus richting het beveiligde (rode) of het onbeveiligde (zwarte) telefoonnetwerk. Het apparaat versleutelde (codeerde) de signalen dus niet zelf, maar de geheime gesprekken werden wel via het rode gedeelte doorgestuurd naar een speciale encryptor, zoals de KG-94 en KG-194.

Vervangen
Inmiddels zijn deze Red/Black Controllers overbodig geworden, omdat de MLP- telefoon vervangen is door de IST (Integrated Services Telephone) van Raytheon en de IST-2 van Telecore Inc.
Deze nieuwe toestellen kunnen zelf de beveiligde en onbeveiligde gesprekken verdelen, zodat daarvoor geen aparte controller meer nodig is.

 

 

Central Command
Mijn apparaat behoorde, blijkens een sticker die er op zit, tot het inventaris van 2002 van USCENTCOM//CCJ6-D. Dat is de militaire afkorting voor de afdeling Command Info Systems van het United States Central Command – het onderdeel van de Amerikaanse strijdkrachten dat in het Midden-Oosten opereert.
Ook via mijn apparaat zullen dus heel wat geheime gesprekken zijn doorgescha- keld voor de militaire operaties in Afghanistan en Irak…

Links
– Over Crypto Machines
– Enkele foto’s van Secure Phones
– Dallas Morning News: For Bush, no more ‘what’s my line?’

Digital Non-secure Voice Terminal

Met een bijdrage van voor mijn verjaardag heb ik mijn telefoontoestellenverza- meling wederom kunnen uitbreiden, deze keer met een moderne Amerikaanse militaire veldtelefoon, officieel een Digital Non-secure Voice Terminal (DNVT – militaire aanduiding: TA-954/TT) geheten:

 

Uitvoering
Dit toestel is ongeveer zo groot als een kleine schoenendoos en is gemaakt van heel zware olijfgroene kunststof, zodat het onder de meest extreme omstandig- heden nog blijft functioneren. Daartoe is het o.m. beschermd tegen de electro- magnetische puls van nucleaire explosies, zijn de toetsen gevat in een volledig rubberen omhulsel en zijn er ook verder geen openingen in het apparaat.
Alleen in de platte hoorn van een op metaal lijkende kunststof zitten gaatjes voor de microfoons. Met een bandje kan deze hoorn op het toestel worden vastgezet.
Zoals de naam (Non-secure) al aangeeft, kan de DNVT de gesprekken niet door middel van versleuteling tegen afluisteren beveiligen, zoals mijn eerder aange- schafte Motorola Sectel 9600 dat wel kan.

Voorrang
Kenmerkend voor Amerikaanse militaire telefoontoestellen zijn de vier extra rode toetsen naast de gewone telefoontoetsen (0 t/m 9, R voor Redial en C voor Con- ference). Deze rode toetsen zijn bedoeld voor de zogeheten priority of precedence levels: daarmee kan worden gezorgd dat het gesprek voorrang krijgt op andere gesprekken.
Er zijn vier van deze niveaus, waarbij de hogere voorrang geeft op gesprekken van alle lagere niveaus. Van hoog naar laag:

FO – Flash Override
F – Flash
I – Immediate
P – Priority

 

Geluk
Ondanks dat de nieuwprijs van deze toestellen ruim 1200,- US Dollar bedraagt, worden ze regelmatig op eBay te koop aangeboden. Omdat het militaire apparatuur is, mogen ze echter alleen aan Amerikaanse staatsburgers verkocht worden en niet naar het buitenland gexc3xabxporteerd worden.
Dat ik er toch eentje heb weten te bemachtigen, komt omdat deze (voor een relatief zeer klein bedrag) werd aangeboden door een verkoper in Nederland.

Links
– Field Manual – Signal Equipment
– Overzicht van USA Military Phones
– Oudere en andere Military type Autovon sets
– Overzicht van Veldtelefonie

Motorola Sectel 9600

Met een bijdrage van Sinterklaas heb ik mijn telefoontoestellenverzameling nu kunnen uitbreiden met het meest geavanceerde toestel van mijn favoriete merk Motorola: de Sectel 9600!

 

Beveiligd
Het bijzondere aan dit toestel is niet alleen zijn volume (bijna 4 kg. zwaar en ca. 25 x 23 x 7,5 cm groot), maar vooral het feit dat het een zogeheten beveiligd telefoontoestel is.
Dat betekent dat als je er, onder bepaalde voorwaarden, mee belt, het gesprek niet afgeluisterd kan worden. Dit toestel kan het signaal namelijk versleutelen, of "coderen" zoals dat in de volksmond heet.
Dat gebeurt met behulp van een electronische sleutel, die het toestel ofwel zelf genereert, ofwel die m.b.v. een speciale KSD-64-sleutel wordt ingevoerd.

Misverstand
Voorwaarde voor het versleutelen is wel dat de andere gesprekspartner over eenzelfde soort toestel beschikt om het signaal weer te ontsleutelen (ontcijferen).
Het werkt dus niet zo, zoals in vele spannende films en boeken, dat met 1 druk op een knop van een gewone telefoon, laat staan van een mobieltje, een secure line gecrexc3xaberd kan worden!

President
Voor beveiligde telefonie wordt het Motorola-toestel ook gebruikt door de Amerikaanse president: overal waar hij komt wordt het op een tafeltje klaargezet, zodat hij altijd via een veilige lijn kan bellen.
Op 11 september 2001 was de hele wereld daar getuige van, toen hij vanuit het schooltje in Sarasota via dit toestel met het Witte Huis belde:

 

STU-III
De Motorola Sectel 9600 is onderdeel van een serie die in 1987 is ontworpen in het kader van een project van de Amerikaanse overheid onder de naam STU-III (Secure Telephone Unit – Third Generation).
Dat is een standaard voor beveiligde toestellen die door verschillende fabrikanten werden gemaakt om te worden gebruikt door overheid, leger en geheime diensten van de Verenigde Staten. In 1992 kwamen ze ook beschikbaar voor het bedrijfsleven.

Export
Net als de eerdere Lucent 8410D heb ik ook dit toestel weer via eBay gevonden en gekocht. Het was niet goedkoop, maar toch een koopje vergeleken bij de nieuwprijs van dit toestel, die tussen $ 3000,- en 4000,- lag!
Ook had ik geluk dat dit toestel net van het type was dat wel uitgevoerd mocht worden. Andere types mogen de VS namelijk niet verlaten. En de telefoon is door de douane heengekomen, wat gezien de Iraakse naam van de Amerikaanse verkoper tegenwoordig niet meer zo vanzelfsprekend is

Links
– Specificaties: Motorola SECTEL 9600
– Artikel over STU-III en STE
– Handleiding: STU-III Handbook for Industry
– Over STU-III (Secure Telephone and KSD-64)
– No Funny STU-III Stories

Lucent 8410D

Al heel lang ben ik gefascineerd door telefoontoestellen. Maar tot nu toe kwam het niet veel verder dan mooie plaatjes kijken en enkele niet meer gebruikte toestellen bewaren.
Totdat ik kortgeleden eens ging kijken wat er op eBay zoal aangeboden werd…. en het was het meteen raak:

Goedkoop
Ik vond er namelijk diverse toestellen van het merk Avaya Lucent, die ik al langer graag had willen hebben. Het zijn overbodig geworden exemplaren, waardoor ik het voor de kosten niet hoefde te laten: de verzendkosten waren een stuk hoger dan de prijs van de toestellen zelf 😀

Zodoende heb ik nu een twee fraaie Lucent 8410D toestellen, eentje in het wit en eentje in het zwart:

 

Klassieker
Dit toestel kan gerust een klassieker genoemd worden. Het is één van populairste zakelijke telefoontoestellen ter wereld en wordt gebruikt door talloze uiteenlopende organisaties, waaronder het Pentagon en, van 1996 t/m 2006, ook in het Witte Huis:

President Bush met achter
hem een Lucent 8410D

Mooi
Afgezien daarvan heb ik deze toestellen ook vooral gekocht omdat ze mooi zijn vormgegegeven. Telefoons zijn vaak nogal gekunsteld, waarbij het bij de grotere modellen vaak lijkt alsof de ontwerper zich niet goed raad weet met de vele knopjes. Bij de Lucent 8410D is alles echter heel overzichtelijk ingedeeld en gewoon mooi door de sobere functionaliteit.

Serie
De Lucent 8410D is het meestgebruikte model uit de Definity 8000-serie van Lucent. Deze serie bestaat uit toestellen varierend van de analoge 8101 zonder display en functietoetsen, tot en met de digitale 8520 met groot display en 20 functietoetsen.
Deze serie is, onder de merknaam Avaya, inmiddels opgevolgd door de Definity 6400– en de Definity 2400-series.

Lucent
De Definity-serie werd begin jaren ’90 ontwikkeld voor de grote Amerikaanse telefoonmaatschappij AT&T. In het kader van privatiseringen ging de systeem- en productafdeling daarvan in 1996 zelfstandig verder onder de naam Lucent Techno- logies, dat in 2006 met het Franse Alcatel fuseerde tot Alcatel-Lucent.
In Nederland werden de toestellen verkocht onder de merknaam Avaya.

Digitaal
De Lucent 8410D is een digitaal systeemtoestel dat bedoeld is voor aansluiting op een betreffende bedrijfstelefooncentrale (PBX). Je kan er dus niet zomaar via een gewone telefoonlijn mee bellen, want die zijn nog steeds analoog.

Motorola Rulezzz!

Wat GSM-telefoons betreft koop ik maar 1 merk, en dat is Motorola!

Mijn eerste GSM was een Motorola D520 (een model ‘koelkast’ uit 1999), mijn huidige is de Motorola T190 (2003) en als volgende heb ik de Motorola V620 (van het type dat o.a. ge- bruikt wordt in de series Donna Leon en CSI Las Vegas) op het oog…

Dat ik voor Motorola kies, is omdat het een merk is dat niet iedereen heeft en ik de modellen vaak net iets mooier en minder gekunsteld vind dan andere merken, waarbij met name Nokia ze als planken van dik hout lijkt te zagen…

Voor mij als ‘telecommunicatiefreak’ is een functionele vormgeving namelijk erg belangrijk: een telefoon moet er ook als een telefoon uitzien, mag dus wel (graag zelfs) mooi en stijlvol zijn vormgegeven, maar moet niet onnodig zijn ‘misvormd’.

De Motorola D520 en de Motorola T190

De Motorola V620

Motorola is echter niet alleen een fabrikant van mobiele telefoons, maar ook xc3xa9xc3xa9n van de oudste (opgericht in 1928 als de Galvin Manufacturing Corporation) en leidende bedrijven op het gebied van telecommunicatie in het algemeen.
Zo bracht Motorola de eerste mobiele GSM-telefoon op de markt (de DynaTAC in 1983), ontwikkelde zij diverse systemen voor mobiele landcommunicatie (bijv. RD-LAP Packetradio, Altair smalband radio-LAN en DataTAC digitale data-trunking) alsmede de Iridium-satelliettelefoons en was zij ook de maker van de Sectel STU-III, die door de Amerikaanse overheid en de NAVO wordt gebruikt voor (cryptografisch) beveiligde telefonie op het hoogste niveau.

De Motorola Sectel STU-III

Zie ook: www.motorola.nl en www.motorola.com

PS:
lees hier over de inmiddels aangeschafte Motorola V620!
en hier over mijn Motorola Sectel 9600!