Eerder deze week werd op het NOS-Journaal aandacht besteed aan het feit dat de zogeheten straatcultuur, die aanvankelijk vooral bestond onder allochtone jongeren in de grote steden, nu ook overgenomen wordt door autochtone jongeren buiten de randstad.
Wij versus ik
Kenmerkend voor deze straatcultuur is niet alleen het rauwe taalgebruik en het eergevoel, maar vooral het feit dat het een collectieve, een wij-cultuur is. Daarmee staat de straatcultuur tegenover de individualistische ik-cultuur, waarbij het veel meer gaat om eerlijkheid en eigen verantwoordelijkheid.
Groepscultuur
In de straatcultuur zien jongeren zichzelf vooral als lid van een bepaalde groep en treedt die groep als geheel naar buiten. Dat maakt het voor leraren en andere publieke gezagsdragers steeds lastiger om individuele jongeren op hun gedrag aan te spreken. Zij zullen dit nu veel meer via de leiders van groepen moeten doen. Frank van Strijen schreef over dit onderwerp het boek “Van de straat, de straatcultuur van jongeren ontrafeld” en lanceerde de website www.jeugdenzo.nl.
Onzekerheden
Dat de allochtone straatcultuur nu ook overslaat naar “blanke gebieden” heeft velerlei oorzaken. Om te beginnen hebben veel jongeren in de puberteit sowieso de behoefte om ergens bij te horen, maar tegenwoordig zal dat vaak nog versterkt worden door zaken zoals gebroken gezinssituaties en de toenemende onzekerheid van de arbeidsmarkt. Stoer doen was daarbij altijd al een vlucht naar voren en dit wordt nu vooral gedefinieerd door de straatcultuur en de lifestyle van de hiphop-, urban- en rapmuziek.
Stoere taal
In de jongerentaal is al wat langer te zien dat het gebruik van buitenlandse woorden stoer is. Ging dat vroeger vooral om Surinaamse woorden, nu wordt het gebruik van Turkse en Marokkaanse woorden als stoer gezien, met name door autochtone jongeren. Hoewel ze beter weten, gebruiken ze dus bewust zinswendingen uit andere talen en zeggen ze bijvoorbeeld expres “die huis” en “deze meisje”. Correct Nederlands is gewoonweg niet cool. Onnodig op te merken dat zulk taalgebruik, en alle andere uitingen van straatcultuur, zich via internet razendsnel verspreiden.
Collectivisme
Onder wat oudere mensen leidde het individualisme de afgelopen jaren steeds meer tot een “hufterigheid” waarbij individuele zelfontplooiing verschoof naar soms keihard egoxefsme. Dit individuele egoxefsme vertaalt zich de laatste jaren ook in een collectief egoxefsme, in de zin van “eigen groep/volk eerst”. We zien dit het duidelijkst bij het neo-nationalisme van Rita Verdonk en Geert Wilders, maar ook de canon van de Nederlandse geschiedenis en de “VOC-mentaliteit” van premier Balkenende wezen in 2006 al in die richting…
Retour
De opmars van de straatcultuur onder jongeren staat dus niet op zichzelf, maar sluit aan bij het toenemende collectivisme onder volwassen. Hoewel er in een samenleving altijd mensen zijn die meer groeps-, danwel individueel gericht zijn, lijkt het individualisme in z’n algemeenheid nu toch wel langzaam maar zeker op z’n retour. Het belang van het individu, het idee dat elk mens telt, is niet altijd meer vanzelfsprekend…
Links
Mijn eerdere logs:
– Individu versus Gemeenschap
– Over eer en recht
– Westers individualisme
Artikelen elders:
– Straatcultuur dringt de school binnen
– Internet wordt domein straatcultuur
– Reinventing Pronoun Gender (over de veranderingen van voornaamwoorden)
Homow Universalizzz 
Dat is jammer want ik geloof in het individu. In de uniekheid van elk mens om weer juist andere dingen te doen die goed zijn voor de samenleving of voor de naasten.
Ik zou toch het individu aanspreken op z’n gedrag en niet de leider van een groep, in mijn ogen heeft dat weinig zin.
We zullen zien hoe e.e.a. zich gaat ontwikkelen.
Geweldige log, heel duidelijk het probleem neergezet.
interessant verhaal!!
Betreft het hetzelfde ‘collectivisme’, de ‘groep’ van de straat en de ‘groep’ van ‘ons volk’? Ik denk niet dat individualisme en collectivisme dichotoom zijn. Ik denk dat ze door elkaar en in elkaar over lopen. enerzijds is er een zeer sterke individualisme. Kijk naar jongeren die zich veel op het internet begeven, alleen achter hun leppie, een black berry etc. en anderszijds zie je op dit internet ontwikkelingen 2.0 en 3.0 waarin dat collectivisme weer opgezocht wordt.
Ja met collectivisme duid ik zowel de groep van de straat als de groep van “ons volk” aan, omdat in beide gevallen de nadruk op de groep ligt.
Natuurlijk lopen individualisme en collectivisme altijd door elkaar heen, in de praktijk is niets zwart-wit, maar ik heb dat hier gedaan omwille van de duidelijkheid. Een genuanceerde werkelijkheid sluit immers niet uit dat het ene of de andere aspect van toenemende invloed is.
Haha dacht ik dat ik deze nog niet gelezen had…. wel dus.
Goed weekend PaulHuzzz!