Westwerken en dichtwerken

Afgelopen zondag was ik wederom bij een poxc3xabziebijeenkomst in Utrecht. Dit keer was het de presentatie van de nieuwe dichtbundels van Maarten Das en Nanne Nauta, beide uitgegeven bij De Contrabas onder de titels Schuilkerk, resp. Kruissonnetten. Mede vanwege deze namen was als locatie gekozen voor de Utrechtse Nicolaxc3xafkerk.

Westwerk
Bij deze kerk viel mij al meteen op dat hij een Romaanse oorsprong had, maar dat hebben wel meer oude middeleeuwse kerken. Echter deze kerk heeft ook nog een zogeheten westwerk. Dat houdt in dat de westgevel van de kerk een apart gedeelte vormt en ook twee torens heeft. Zulke westwerken zijn in Nederland vrij zeldzaam geworden. Het bekendste en duidelijkste voorbeeld is waarschijnlijk de Onze Lieve Vrouwekerk in Maastricht.

Westkant
Het westwerk was een bijzondere combinatie van praktische en symbolische elementen, dat prachtig weergeeft hoe kerk en wereld in de middeleeuwen verbonden waren. Katholieke kerken werden altijd in oost-westrichting gebouwd (ge-orixc3xabnteerd). In het oostelijke deel stond dan het altaar, want in het Oosten kwam de zon (symbool voor Jezus Christus) op. Dit deel van een kerk gold daarom als de plek waar God aanwezig was.

Oostkant
Het tegenoverliggende westelijke gedeelte gold dan als de plek voor de wereldlijke heerser, die in de middeleeuwen kerk en geloof moesten beschermen tegen de duistere machten van de wereld (in het westen gaat immers de zon weer onder). Tegen de westgevels van kerken staan daarom dan ook torens met klokken – die werden geacht duivels en boze geesten af te schrikken.

Symboliek
Kerken met een westwerk geven deze symboliek van de westkant extra goed weer. Onder andere doordat het westwerk soms bijna een kasteel leek, als een sterke afweer tegen de boze buitenwereld. Binnenin het westwerk waren dan meerdere verdiepingen, met meestal een soort balustrade waarop de wereldlijke vorst daadwerkelijk aanwezig kon zijn om op verheven wijze de mis aan het altaar aan de oostkant van de kerk bij te wonen:


Balustrade aan de westkant van de Nicolaikerk,
waarop tegenwoordig een orgel staat

Dichtwerk
Tegenwoordig komt de band van kerk en wereld in de Nicolaxc3xafkerk alleen nog tot uiting in bijeenkomsten zoals bijvoorbeeld de presentatie van dichtbundels afgelopen zondag. Waar ik overigens niets aan wil afdoen, want het is in deze tijd al heel wat dat er weer dichters zijn die religieuze en bijbelse thema’s in hun gedichten (durven) laten doorklinken.

Voordracht
Bij de presentatie kwam dat bovendien mooi tot uiting met enkele gedichten van Nanne Nauta, die door het gezelschap Octagon werden voorgedragen op de manier van klassieke kerkmuziek. Maarten Das las enkele van zijn gedichten zelf voor en ook werden beiden nog ondervraagd over hun werk. Tot slot waren de nieuwe bundels uiteraard ook te koop en was er gelegenheid ze te laten signeren:


Maarten Das signeert zijn nieuwe bundel

Slot
Na afloop van de presentatie ben ik nog met de presenterende dichters en enkele andere gasten meegegaan om wat te drinken in het Louis Hardloopercomplex, een hippe bioscoop met eet- en drinkgelegenheid. Met Maarten, Nanne en diens vrouw hebben we daar tenslotte ook nog lekker gegeten.

3 gedachten over “Westwerken en dichtwerken

  1. Het is wel een interessat onderwerp wat er besproken werd, hopelijk was er nog wel genoeg tijd voor een discussie erna.
    Zelf vind ik dat je een verleden niet moet vergeten, wel achter je laten, dat is wat anders. Door je verleden ben je de persoon geworden die je nu bent, of je nu een goed of fout voorbeeld hebt gekregen en wat je daarna ook gedaan hebt, het hoort bij je rijpingsproces.

  2. Ik had wer heel wat bij te lezen bij je.
    Misschien kleine tip, begin van het jaar is hier weer “Dichter bij de bar”.
    Dan komen diverse dichters in meerdere kroegen heel kort enkele gedichten voorlezen .
    Is altijd wel erg leuk.
    Tegen dat het weer zover is zal ik je tippen, wie weet vind je het leuk om een keer te horen/zien.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s