Opnieuw beginnen

Gisteravond ben ik voor het eerst naar een filosofisch café
in Haarlem geweest. Ik ging al regelmatig naar één van de filosofische cafe’s in Amsterdam, en dus leek het me nu wel eens leuk te kijken hoe dit in Haarlem georganiseerd is.

Helaas vindt het café hier maar eens in de paar maanden plaats, maar wel op een fraaie locatie, namelijk in de (19e eeuwse) Remonstrantse kerk. Qua vorm is het een lezing met na de pauze uitgebreide ruimte voor vragen en eventueel discussie.

Opnieuw
Gisteravond sprak prof.dr. Marli Huijer, hoogleraar filosofie aan de Erasmus Universiteit over het thema “opnieuw beginnen”, waarover ze ook een boek heeft geschreven. Het was een interessante lezing en enkele opvallende punten eruit zal ik hier even vermelden:

Oud
Opnieuw beginnen lijkt bij uitstek een onderwerp van de huidige tijd te zijn. Het idee van opnieuw beginnen is natuurlijk al bijna zo oud als de mensheid. Zo had bijvoorbeeld Aristoteles het al over de potenties van de mens en, zo voeg ik er aan toe, kent ook het Christendom, met dingen zoals bekering en vergeving, een belangrijk element van opnieuw beginnen.

Mogelijkheden
Maar anders dan in vroeger tijden hebben wij tegenwoordig vooral veel meer praktische mogelijkheden om opnieuw te beginnen: we leven langer in goede gezondheid en hebben veel meer middelen, zowel qua tijd en geld, als qua informatie en vrijheid.

Flexibel
We beginnen nu ook vaak meerdere malen opnieuw, zowel in relaties als in werk. Dit is al dermate normaal geworden, dat meermalen opnieuw beginnen ook noodzakelijk wordt, flexibilisering heet dat dan. Natuurlijk kan het leuk en goed zijn om nieuwe of andere dingen te gaan doen, maar vaak vergeten we (liever) de keerzijdes ervan. In bedrijven gaat de flexibiliteit bijvoorbeeld ten koste van loyaliteit en in relaties wordt nogal eens al te gemakkelijk voorbij gegaan aan gevoelens en verwachtingen van “achterblijvers”.

Verleden
Interessant vond ik ook dat prof. Huijer opmerkte dat het vroeger makkelijker was om radicaal met je verleden te breken. Je hoefde immers maar naar een andere provincie te verhuizen en wat foto’s te verscheuren en weg was je verleden. Tegenwoordig verzamelen we echter zo enorm veel data over onszelf dat we steeds moeilijker van ons verleden loskomen: zeker met internet lijkt uiteindelijk alles overal beschikbaar te komen…

Persoonlijk
En juist bij opnieuw beginnen speelt je verleden natuurlijk een grote rol. Alleen al omdat je het vaak helemaal anders wilt dan zoals het tot dan toe was. Maar loskomen van je verleden betekent ook dat je een groot deel van jezelf achter moet laten, wie je bent wordt immers voornamelijk bepaald door alles wat er sinds je geboorte met je gebeurd is. Je persoonlijkheid wordt door je verleden bepaalt.

Denkrichting
Wat mij tenslotte opviel, was dat prof. Huijer voor haar betoog diverse schrijvers en wetenschappers (o.a. Richard Sennett) aanhaalde en desgevraagd zei door de Franse filosoof Michel Foucault geinspireerd te zijn, maar dat diens leermeester, de Duitse filosoof Martin Heidegger, ongenoemd bleef. De meest fundamentele denkers blijven wel vaker ongenoemd, maar ik vind dat jammer omdat je dan niet ziet waar bepaalde denkrichtingen vandaan komen.

De DSB durft

Over het momenteel dreigende faillissement van de DSB Bank wordt elders al genoeg geschreven, dus daarom beperk ik me hier tot een aardig en voor deze weblog toepasselijk detail. Toevallig kwam ik namelijk de onderstaande foto van het hoofdkwartier van de DSB Bank in Wognum tegen, met daarop een pontificale regenboog:

Gebouw De Kathedraal van de DSB Bank
(foto: DSB Bank)

Regenboog
Nu zal deze regenboog waarschijnlijk niet betekenen dat de DSB Bank bewust extra homovriendelijk is/was (het is nu ook een beetje te laat om dat na te vragen). Het omgekeerde kan echter wel gezegd worden: ze schrokken er dus kennelijk niet voor terug om zo prominent een regenboog te vertonen. Vele andere grote ondernemingen hebben bijvoorbeeld ook wel logo’s met vele kleuren, maar zorgen dan wel dat die niet in regenboogvolgorde staan – internationaal wil men toch liever niet met homo’s geassocieerd worden…

Organisch
De regenboog op het DSB-gebouw past wel in de zogeheten organische architectuur van het pand (eigenlijk bestaat het DSB-hoofdkwartier uit drie naast elkaar gelegen gebouwen, genaamd de Citadel, de Kathedraal en de Basiliek). Deze panden zijn ontworpen door het Amsterdamse architectenbureau Alberts & Van Huut, dat eerder al de karakteristieke hoofdkantoren van de Gasunie en de NMB (later ING) heeft ontworpen.

Gedachte
De organische architectuur gaat terug op mensen als Frank Lloyd Wright, Antoni Gaudxc3xad en Rudolf Steiner, die zich orienteerden op de levende natuur. De gedachte achter organische architectuur is dat bouwkunst niet alleen een uitdrukking is van een cultuur, maar dat deze ook invloed heeft op de mensen. Gebouwen dienen zoveel mogelijk in harmonie met de natuur, de omgeving en de mensen te zijn.

Namen
Echter, zo fraai als de gebouwen van DSB zijn, zo ongerijmd zijn de namen (Citadel, Kathedraal en Basiliek) ervan. Naar het schijnt zijn deze namen gekozen in navolging van het (gerestaureerde) Klooster, waar de DSB Bank voorheen in gevestigd was. Maar dan nog: een citadel is niet eens een kerkelijk, maar een militair gebouw, en een kathedraal kan net zo goed tevens een basiliek zijn, en dus is het ook niet logisch om deze twee termen naast elkaar te zetten.

Contrast
Het contrast tussen de degelijke gebouwen en de onnozele namen is ook symbolisch voor het geheel: het was mooi en loffelijk dat directeur-grootaandeelhouder Dirk Scheringa kunst verzamelde, sport sponsorde en liet bouwen volgens organische principes, maar de ondernemingen die er achter zaten handelden helaas heel wat minder eerbaar en professioneel…

Links
– DSB en Triodosbank
– Gebouwen die gelukkig maken

Spargo – Just for you

Een aantal dagen geleden hoorde ik op de radio een leuk liedje, alleen had ik, zoals zo vaak, geen idee hoe het heette. Maar ik herinnerde me nog wel dat het vroeger ook de achtergrondmuziek van de website www.canalparade.nl was en zodoende kon ik de muziek via www.archive.org achterhalen en vond een vriend er al snel de clip bij:

 

Het blijkt dus het nummer “Just for you” te zijn van de Nederlandse popgroep Spargo. Deze band is opgericht in 1975 en had in 1980 zijn grootste succes met de single “You and Me“. Dit nummer haalde in Nederland de eerste plaats van de hitlijsten en werd ook in het buitenland een succes.

Een jaar later kwam Spargo met “Just for you“, dat ikzelf een stuk leuker vind dan “You and Me”. Het succes van deze hits konden ze helaas niet vasthouden en mede daarom stopte de band in 1985. In 1997 kwamen ze echter toch weer terug, met een re-release van “You and Me” en de nieuwe single “Indestructible“.

Zie ook het overzicht op www.popinstituut.nl

Microsoft Courier

Onlangs werd bekend dat Microsoft in het diepste geheim werkt aan een prachtig nieuw apparaat: de Courier. Dit is een soort combinatie van een digitale agenda en een mini-notebook, waarmee alles op uiterst simpele manier bereikbaar en bewerkbaar is, althans zo ziet het er op deze videopresentatie uit:

Zie ook: Courier: First details of Microsofts secret tablet

Buma/Stemra versus YouTube

Sinds vorige week is nogal ophef ontstaan over het bericht dat Buma/Stemra vanaf volgend jaar geld wil gaan vragen van particulieren die filmpjes van Youtube op hun weblog of website plaatsen. Het zou dan gaan om een bedrag van x80 130,- per 6 filmpjes.

Auteursrechten
Buma/Stemra is één van de vele organisaties die zich bezighoudt met het innen van vergoedingen op basis van de Auteurswet. Buma/Stemra doet dat voor muziekauteurs, dus componisten en tekstschrijvers (voor muziekmakers, zoals producenten en artiesten, is er weer een andere organisatie, namelijk de SENA).

Rigoreus als deze “auteursrechtenhandhavers” doorgaans optreden, kon het niet lang duren of ook internetgebruikers zouden in hun vizier komen. Helaas blijken ze nog steeds in de tijd van vóór het internet te zijn blijven steken, gewoonweg potsierlijk is dan ook de aankondiging die op de website van Buma/Stemra te lezen valt:

“Nieuwe marktontwikkelingen vragen om herziening en ontwikkeling van nieuwe licenties. Wij zijn dan ook verheugd mee te delen dat wij per 1januari 2010 nieuwe digitale licenties introduceren voor zowel nieuwe als bestaande vormen van digitaal muziekgebruik”

Protesten
Toen deze nieuwe tarieven bekend werden stak een storm van protest op en werden vanuit het CDA en GroenLinks kamervragen gesteld. Ook de onlangs weer heropgerichte stichting Bits of Freedom heeft een protestbrief (PDF-alert) samengesteld, die vandaag aan de directeur van Buma/Stemra is gestuurd.

In deze brief worden diverse argumenten tegen de nieuwe tarifering aangevoerd, onder andere dat daardoor de creativiteit, die zo bepalend is voor internet, vergaand wordt beperkt. Ikzelf heb er op gewezen dat het embedden van youtubefilmpjes in veel gevallen onder het zogeheten citaatrecht kan vallen.

Citaatrecht
Het citaatrecht (art. 15a Auteurswet) houdt in dat het citeren, niet alleen van tekst, maar ook van beeld en geluid, geen inbreuk op een auteursrecht is, voor zover “het citeren in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd“. Ook moet “voor zover redelijkerwijs mogelijk, de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze” worden vermeld.

Mijns inziens kan in veel gevallen aan die criteria worden voldaan als sprake is van een enigszins serieuze bespreking van het getoonde filmpje. Het is tegenwoordig op internet immers algemeen gebruikelijk om dit zo te doen. En zoals het citeren van tekst gebeurt door middel van enkele fragmenten, en van afbeeldingen door een verkleinde versie, zo kunnen ook youtubefilmpjes, gezien hun mindere kwaliteit en kleiner formaat, eveneens als een citaat van de betreffende originele werken worden opgevat.

(Wie desondanks nog mocht beweren dat het citeren van “gehele werken” uitgesloten zou zijn: in de zogeheten Memorie van Toelichting bij de herziening van de Auteurswet in 2002 staat uitdrukkelijk dat “in bijzondere gevallen een citaat ook een geheel werk kan betreffen, uiteraard binnen de strenge voorwaarden die het artikel overigens stelt, zoals het verband met de omgeving waarbinnen geciteerd wordt en de morele rechten van de auteur.)

Promotie
Daarbij komt dat videoclips op zichzelf al bedoeld zijn als promotiemateriaal voor een artiest en zijn werk. Nu zijn videoclips van beroemde artiesten inmiddels een kunstvorm op zich geworden, maar zeker voor talloze minder bekende muziekanten is een zo groot mogelijke verspreiding van zulke promovideo’s nog steeds heel belangrijk (en voor topartiesten ook net zo goed).

Het argument dat downloaden, beluisteren en bekijken van muziek en video via internet ten koste gaat van de muziekindustrie blijkt niet echt op te gaan. Bovendien is het voor de muziekindustrie ook relatief eenvoudig om, bijvoorbeeld via reclame-inkomsten, al dan niet via een overeenkomst met YouTube, ook via internet geld te verdienen zonder dat dit particulier initiatief beperkt.

(binnenkort meer over de “auteursrechtenterreur”)

UPDATE:
Na alle protesten, en overleg met branche-organisatie VOIxa9E, heeft Buma/ Stemra vandaag, 9 oktober 2009, bekend gemaakt dat zij “het tarief voor niet-bedrijfsmatig gebruik van muziek in embedded files niet ten uitvoer” zal brengen!
Dat betekent dat particulieren niet meer hoeven te vrezen voor hoge rekeningen als zij Youtubefilmpjes plaatsen. Jammer is wel dat hierdoor de druk voor een meer fundamentele discussie over auteursrechten weer wegvalt…

Dichters uit de Domstad

Afgelopen zaterdag ben ik naar "Utrecht voor Beginners – Dichters uit de Domstad" geweest. Hierbij traden een 12-tal Utrechtse dichters op in het fraaie gebouw dat nu Vredenburg Leeuwenbergh heet. Dit kloosterachtige pand werd in 1567 gebouwd als een pesthuis, maar zou gebruikt gaan worden door een kerk, het Franse leger en de universiteit.

Vroeger zou ik uit mezelf niet gauw naar optredens van dichters zijn gegaan, enerzijds vanuit het vooroordeel dat moderne dichtkunst al te nihilistisch zou zijn, anderzijds omdat zich nooit een goede gelegenheid voordeed. Maar nu trad ook een goede vriend van mij op, van wie ik al eerder wat gelezen en gehoord had, zodat beide redenen geen stand meer hielden.

Inmiddels zijn er op YouTube ook wat filmpjes van enkele dichters te zien, die een indruk geven van wat er werd voorgedragen:

De avond "Utrecht voor Beginners – Dichters uit de Domstad" was de eerste in een serie van drie, onder de titel "Heytze houdt Huis". De volgende vindt plaats op zaterdag 23 januari 2010 op dezelfde locatie. Voor geinteresseerden zeker aanbevolen!