Speelkaarten
Maandelijks archief: april 2008
Evolutietheorie
Tijdens het filosofisch cafxc3xa9 van afgelopen week zondag ging
het over de evolutietheorie.
Iedereen heeft daar weleens van gehoord en de meeste mensen zullen daarbij meteen denken aan het idee dat mensen van apen afstammen.
Zo simpel is de evolutietheorie, voortgekomen uit het onderzoek van de Engelse bioloog Charles Darwin (1809-1882) echter niet, maar wel interessant genoeg om er hier iets meer over te vertellen…
Principes
De evolutietheorie gaat uit van 3 basisprincipes:
– Alle organismen kunnen meer nakomelingen produceren dan er in leven kunnen blijven
– Binnen een bepaalde soort vertonen alle soortgenoten een zekere mate van variatie
– Ten minste een deel van deze variatie wordt gexc3xabrfd door het nageslacht
Aangepast
Uit de combinatie van deze 3 principes volgt dat aangezien slechts een deel van alle nakomelingen in leven kan blijven, dit de varianten zullen zijn die het best zijn aangepast aan de veranderende lokale omstandigheden.
Voorbeeld
Concreet betekent dat, dat er van een diersoort altijd diverse varianten zijn. In de loop van vele generaties zullen dan alleen die varianten overleven die het best zijn aangepast aan hun omgeving of aan de veranderingen die zich daarin voordoen. En in de loop van miljoenen jaren kunnen zich dan op deze manier zelfs nieuwe soorten vormen.
Dit bovengenoemde proces heet de natuurlijke selectie en geldt voor alle organismen van 1 bepaalde soort, ongeacht sekse of leeftijd.
Binnen 1 bepaalde soort doet zich vervolgens de seksuele selectie voor, die bepaalt welk individu succesvoller is bij de voortplanting dan andere individuen.
Aantrekkelijk
Bij deze seksuele selectie hebben de individuen die het aantrekkelijkst zijn voor een partner, de grootste kans om nakomelingen te produceren en daarmee hun genen door te geven.
Dit verschijnsel zien we bijv. wanneer bij vogels de mannetjes met de mooiste veren of bij talrijke zoogdieren de sterkste of de snelste mannetjes het populairst zijn bij de betreffende vrouwtjes…
Afstamming
Tenslotte nog het geval van de aap en de mens: veel mensen denken dat mensen van apen afstammen, mede omdat apen op het eerste gezicht net heel primitieve mensen lijken.
Zo is het echter op grond van de gangbare theorie niet gegaan. Mensen en apen hebben "slechts" eenzelfde voorouder: de aapmens. Uit diens nakomelingen ontstonden verschillende takken waaruit zich de verschillende apensoorten en uiteindelijk ook de mensen hebben afgesplitst.
En net zoals er bij de apen vele soorten zijn, zo waren er vroeger ook meerdere soorten primitieve mensen. Enkele mensensoorten zijn elkaar mogelijk zelfs tegengekomen, maar uiteindelijk heeft alleen onze soort, de homo sapiens, het overleefd…
Amsterdam 200 jaar hoofdstad
Vandaag is het 200 jaar geleden dat Amsterdam de hoofdstad van Nederland werd.
Daarvoor zou je natuurlijk een feestelijke herdenking ver- wachten, maar wat blijkt: het stadsbestuur is dit helemaal vergeten…!
Verhuizing
Amsterdam werd onze hoofdstad toen de toenmalige koning Lodewijk Napoleon op 20 april 1808 met een feestelijke stoet vanuit Den Haag naar Amsterdam trok en daar zijn intrek nam in het voormalige stadhuis, dat sindsdien bekend staat als het (koninklijk) Paleis op de Dam:

Voorgeschiedenis
Dat Amsterdam de nieuwe hoofdstad werd, was al gepland toen in 1806 het Koninkrijk Holland werd opgericht door de Franse keizer Napoleon Bonaparte, die ons land toendertijd bezet hield. Dit nieuwe koninkrijk was de opvolger van de in 1795 opgerichte Bataafse Republiek.
Deze republiek kwam als gevolg van de Franse revolutie in de plaats van de Republiek der Zeven Provincixc3xabn, die in de 16e eeuw ontstaan was na de opstand tegen Filips II.
Eenheidsstaat
Het Koninkrijk Holland van 1806 was, meer nog dan de Bataafse Republiek, een zogeheten gecentraliseerde eenheidsstaat. Dat betekent simpel gezegd dat de centrale regering de hoogste macht heeft.
Bij die staatsvorm is het gebruikelijk dat de grootste stad van het land de hoofd- stad is, mede ook als symbool voor de macht van de regering. Zodoende werd, naar het voorbeeld van bijv. Parijs en London, Amsterdam dat voor ons land.
Federale staat
Vxc3xb3xc3xb3r die tijd was de Republiek der Zeven Provincixc3xabn geen eenheidsstaat, maar een soort federaal verband: er was geen echte centrale regering, maar de af- zonderlijke provincies/gewesten waren de baas en zij kwamen dan in Den Haag samen om de gezamelijke zaken te regelen.
Bij zo’n federale staatsvorm is de hoofdstad meestal een kleinere stad, bijv. Washington in de VS, Ottawa in Canada, of Bonn in het voormalige West-Duits- land.
Toevallig?
Overigens is het waarschijnlijk niet helemaal toevallig dat de herdenking van 200 jaar Amsterdam als hoofdstad "vergeten" is. Het was immers een plan van de Fransen en daar schijnt ons huidige koningshuis liever niet al te veel aandacht aan te willen besteden…
Een voorbeeld daarvan is bijv. het feit dat in 1998 wel onze grondwet van 1848 werd herdacht, maar dat er nauwelijks of geen aandacht was voor de grondwet uit 1798, die niet alleen vooruitstrevender was, maar ook nog eens onze aller- eerste… alleen: niet totstandgekomen onder bewind van het Oranjehuis…
C.R.A.Z.Y.
Gisteravond ben ik naar de film C.R.A.Z.Y. geweest. Deze Canadese film uit 2005 van de regisseur Jean- Marc Vallée is een prachtige uitbeelding van een op zich heel stereotype coming-outproces.
Hoofdpersoon is Zac (Zachary) Beaulieu (gespeeld door xc9mile Vallée en Marc-André Grondin), die als vierde van vijf kinderen geboren wordt op Eerste Kerstdag 1960 in een heel normaal gezin ergens in Québec, het Franstalige en toen nog zeer katholieke deel van Canada.
Symboliek
In de film speelt de katholieke symboliek en leefwereld dan ook een grote rol, en zelfs wie daar niet (meer) mee vertrouwd is, kan elementen daaruit herkennen vanuit (nota bene) het horrorgenre. Het goddelijke en het duivelse zijn immers vaak moeilijk te scheiden, en dat is zeker ook het geval als het gaat om zoiets als homoseksualiteit, dat immers niet alleen voor de betrokkene zelf, maar ook voor buitenstaanders enorm verwarrend kan zijn…

Zac als David Bowie op zijn kamer
Worstelingen
Precies die verwarring, die innerlijke strijd en twijfel worden in de film prachtig weergegeven, zowel symbolisch als in de alledaagse praktijk. Zo zien we dat vader Gervais (gespeeld door Michel Coté) het beste voor zijn zoon wil, hem tot een ‘echte man’ wil forceren en pas op het allerlaatst diens homoseksualiteit kan accepteren. Vader blijkt nog conservatiever te zijn dan de Katholieke Kerk, hij vindt zelfs Jezus eigenlijk ook maar ‘verdacht’, maar is dat weer niet als het om zijn eigen seksuele probeersels gaat…
Verlossingen
Moeder Laurianne (gespeeld door Danielle Proulx) speelt daarentegen in alle opzichten de rol van de begripvolle moeder en zij geeft haar zoon Zac alle ruimte. Dit hoewel zij zeer gelovig, om niet te zeggen bijgelovig is, maar dat dus op een manier die ruimte laat en ruimte geeft.
Dit ruime Katholicisme zien we ook mooi uitgebeeld door de scènes in de kerk: eerst beklemmend, maar dan bevrijdend. Dit aspect van loutering en verlossing komt enkele keren in de film terug, met gebruikmaking van bijbelse oerbeelden zoals de onderdompeling in het water en de tocht door de woestijn.
Muziek
Voor Zac zelf bestaat de lijdensweg vooral in de innerlijke strijd tussen zijn homoneigingen en de wil om ‘normaal’ te zijn, met name om zijn geliefde vader niet teleur te stellen. Daartoe gaat hij zelfs een relatie met een meisje aan, maar de buitenwereld weet eerder en beter dan hijzelf ‘hoe laat het is’…
Bevrijding vindt hij aanvankelijk in de muziek van de extravagante popsterren uit de jaren ’70: diverse songs van Pink Floyd, David Bowie en The Rolling Stones bepalen de sfeer van de film:
Een mooie compilatie van filmscenes op het
nummer “Space Oddity” van David Bowie
Bijzonder
Door zijn geboorte met Kerstmis wordt Zac door zijn moeder gezien als een Kerstkind en zij zal op een mystieke manier met hem verbonden blijven zoals de heilige Maria met haar zoon Jezus. Anderzijds verloopt de geboorte dermate dramatisch, dat die refereert aan de legendarische antichrist…
Zac wil hier op een gegeven moment niks meer van weten, maar op cruciale momenten komt het weer boven en probeert hij er desperaat voor te vluchten, zoals ook de oud-testamentische profeten deden (zijn naam is afgeleid van die van de profeet Zacharia).
Ook de ondertitel “Rebel with a cause” refereert hieraan. De missie die in deze film centraal staat is echter wel die van de moderne tijd, zoals regisseur Jean-Marc Vallée zegt: “the theme of the film is personal acceptance… about the struggle to express yourself and being honest in the moment“.
Conclusie
C.R.A.Z.Y. is al met al een prachtige film: sympathiek, dramatisch, genuanceerd, humoristisch, realistisch, symbolisch, of, zoals alleen in het Engels gezegd kan worden: “A mystical fable about a modern-day Christ-like figure, C.R.A.Z.Y exudes the beauty, the poetry and the madness of the human spirit in all its contradictions.”
Afgezien van dat alles zou je deze film alleen al voor de muziek en het tijdsbeeld moeten gaan zien (op dvd dan, want in de bioscoop draait hij zelden meer).
Links
– Info bij www.a-film.nl
– Wikipedia-artikel: C.R.A.Z.Y.
– Recensie op www.filmfocus.nl
– Officiele site: www.ocean-films.com/crazy
– Uitgebreide recensie op www.channel4.com
– Over de ontstaansgeschiedenis: www.cbc.ca