Vrijheid van meningsuiting?!

Afgelopen zondag ben ik weer naar het filosofisch café in Amsterdam geweest. Onderwerp was dit keer hoe we de ophef over het aangekondigde filmpje van Geert Wilders kunnen plaatsen.
Zoals in bijna alle discussies over dat onderwerp, was ook hier een grote rol weggelegd voor de vrijheid van meningsuiting.

Absoluut?
Je hoort tegenwoordig veel mensen beweren dat die vrijheid van meningsuiting één van de belangrijkste mensenrechten is en dat die vrijheid bijgevolg ook absoluut zou moeten zijn. Zulke mensen vinden dat je alles moet kunnen mogen zeggen, ongeacht of iemand dat als beledigend ervaart…

Juridisch
Die opvatting van vrijheid van meningsuiting berust echter op een groot misverstand. Want: over welke vrijheid van meningsuiting hebben zulke mensen het? Waarschijnlijk bedoelen ze bewust of onbewust artikel 7 van de Nederlandse grondwet:

Art. 7.
1. Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verant- woordelijkheid volgens de wet.
2. De wet stelt regels omtrent radio en televisie. Er is geen voorafgaand toezicht op de inhoud van een radio- of televisie- uitzending.
3. Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. (etc.)

Deze grondwettelijke vrijheid van meningsuiting houdt dus alleen in dat de overheid je niet vooraf mag verbieden om een mening te publiceren. Bovendien staat er duidelijk dat je je daarbij dient te houden aan de wet, dus kan belediging heel wel strafbaar zijn. Deze juridische vrijheid van meningsuiting is dus bepaald niet absoluut en rechtvaardigt ook geen ongeremd “zeggen wat je denkt”…

Filosofisch
Naast deze juridische “vrijheid” is er ook vrijheid van meningsuiting in filosofische zin, namelijk de vrijheid die mensen in het algemeen hebben om dingen te zeggen. Die vrijheid is in principe inherent aan ons bestaan: iedereen die kan praten, kan ook alles zeggen. Maar als dat zomaar kan, waarom is vrijheid van meningsuiting dan toch nog een probleem?

Praktisch
Iemand kan uit zichzelf wel zeggen wat hij wil, maar een mens is niet alleen. Wat je zegt wordt door anderen gehoord, wat je schrijft door anderen gelezen. Die anderen kunnen zich dan aangesproken voelen en een antwoord geven, in positieve of in negatieve zin.
Het is vooral deze (mogelijke) reactie van anderen, waardoor onze van nature onbegrensde mogelijkheid om te zeggen wat we willen begrensd wordt.

Denkpauze
De meeste mensen zullen liever een leuk antwoord willen krijgen, dan een kwaad antwoord. Daarom denken we meestal eerst na voordat we iets zeggen. De mensen die een absolute vrijheid van meningsuiting voorstaan doen echter vaak voorkomen alsof die denkpauze een van buitenaf opgelegde belemmering is. Ze willen altijd en overal direct kunnen zeggen wat ze denken…

Zelfbeheersing
Zulke mensen zien dan kennelijk niet in, dat zo’n denkpauze niet zozeer door anderen wordt opgelegd, maar dat enigszins verstandige mensen uit zichzelf eerst even nadenken over wat ze zullen gaan zeggen. Dat is een zelfbeheersing met als doel er voor te zorgen dat de ander geen tegenreactie geeft waar jezelf nadeel van gaat ondervinden…

En dan heb ik het nog niet eens over dat je niet zomaar alles zegt omdat je anderen niet wilt kwetsen, vanuit fatsoen, vriendschap of liefde…

PS:
Wat Geert Wilders betreft: de enorme ophef die hij met zijn filmgedoe veroorzaakt is niet verenigbaar met zijn verantwoordelijkheid als Tweede-Kamerlid. Net als Ayaan Hirsi Ali misbruikt hij het parlement voor zijn eigen kruistocht. Ofwel je bent volksvertegenwoordiger, ofwel filmmaker. En aangezien hij kennelijk het liefst dat laatste is, zou hij wat mij betreft direct geschorst moeten worden als Kamerlid.

9 gedachten over “Vrijheid van meningsuiting?!

  1. Mardi Gras is dus oorspronkelijk de naam voor zeg maar de laatste carnavalsdag in het Zuiden van de VS en heeft een katholieke oorsprong.

    Daarnaast zijn er overal ter wereld Gay Prides die hun oorsprong hebben in de herdenking van de Stonewall-rellen.

    Begin jaren ’80 gingen die Gay Prides echter dermate op extravagante carnavalsoptochten lijken, dat ze in diverse steden ook Mardi Gras werden genoemd. Daar vinden ze ook meestal een of meer weken na het traditionele Mardi Gras plaats (en dus tijdens de katholieke vastentijd).

    Ongeveer op deze manier is ook in Sydney het beroemde Mardi Gras als homo-evenement ontstaan.

  2. Kleurige munten, maar wat doe je ermee… ik ben gestopt met het aanschaffen van overbodige dingen (behalve sjaals dan :P), ik schrok laatst toen ik opruiming hield. Zoveel troep…

  3. Ik heb het idee dat Wilders opzettelijk het volgende demonstreert: hoe onze immense hoeveelheid aan rekbare wetjes ge-/misbruikt kan worden door groepen en individuen, met als gevolg ondermijning de parlementaire cultuur of… de nationale cultuur! Hij laat zien hoe een fanatieke minderheid er met onze huidige – vage – wetgeving in kan slagen ongestraft de machteloze meerderheid te overheersen.

  4. Ja daar zit wel wat in…. alleen gaat dat misbruik dan via de letter van de wet, want als we zouden kijken naar de geest van de wet, dan zou veel duidelijker worden welke dingen wel en niet gewenst zijn…

    Misschien nog sterker: het misbruik gaat via wat men denkt dat de wet zegt… zoals bijv. in het geval van de vrijheid van meningsuiting: men bedoelt kennelijk iets, wat niet eens in de letter van de (grond)wet staat, noch volgens de geest ervan is…

  5. Ik ken de film niet, ik vind wat Wilders te zeggen heeft niet boeiend, dus ik heb er niet zoveel mee. Het vervelende van erover schrijven is dat je anderen toch vaak nieuwsgierig maakt, op de goeie manier of op een andere manier, darom zal ik niet zo gauw over zo’n (in mijn ogen) onbelangrijk figuur schrijven.

  6. Ik ben voor de vrijheid van meningsuiting, maar dat houdt niet in dat je alles maar mag en kan roepen. Bij Wilders heb ik het idee dat hij schopt om het schoppen.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s