Exc3xa9n van de mooiste en meest fascinerende uitvindingen van de afgelopen 50 jaar vind ik de holografie.
Holografie kent bijna iedereen wel van de kleurige hologrammen waarmee tegenwoor- dig alle mogelijke waardepapieren beveiligd zijn, waaronder natuurlijk de eurobankbiljet- ten (zie afbeelding).
Echt
Toch zijn deze beveiligingshologrammen, hoe mooi en moeilijk na te maken ook,
maar een slap aftreksel van de ‘echte’ holo- grammen. Dat zijn namelijk een soort driedimensionale foto’s van een bepaald voorwerp, waarbij je de afbeelding echt rondom kunt bekijken, net alsof je door een raampje naar het echte voorwerp kijkt!
Deze bijzondere mogelijkheid is bijv. vanuit de science-fiction weliswaar vrij alge- meen bekend, maar te zien zijn zulke echte hologrammen helaas maar zeer zelden.Dat komt waarschijnlijk doordat een beetje mooie en grote hologrammenvrij duur zijn en liefst ook speciaal belicht moeten worden.
Soorten
De meest gebruikelijke hologrammen bestaan uit een plaat ongeveer zo groot als een A4-tje, met een monochrome afbeelding, dat wil zeggen in xc3xa9xc3xa9n kleur, meest- al geel/groen (zie voorbeeld hieronder). Doordat we zo’n zuivere kleur niet uit de gewone natuur gewend zijn, roepen zulke hologrammen een extra magisch sfeer op. Daarnaast bestaan er ook zwart-withologrammen en sinds kort zelfs ook full-colorhologrammen in nagenoeg echte kleuren (zie deze bijna ongelooflijke clown!)
Net als de meestal louter grafische beveiligingshologrammen, kunnen ook echte hologrammen gemaakt worden in regenboogkleuren, maar dat gaat wel ten koste van de driedimensionaliteit. Zelf heb ik een paar kleine, op plasticfolie gereprodu- ceerde, regenbooghologrammen.
Hologram van een zgn. medusakop
Uitvinding
Het principe van de holografie is in 1948 bedacht door de Hongaarse geleerde Dennis Gabor, maar hij had nog niet de beschikking over een geschikte (coheren- te monochromatische) lichtbron om daadwerkelijk hologrammen mee te kunnen maken.
Dat licht kwam beschikbaar met de uitvinding van de laser in 1960, waarna de Amerikaanse wetenschappers Juris Uptanieks en Emmett Leith in 1962 en de Russische wetenschapper Yuri Denisyuk in 1963 het eerste echte hologram konden maken.
Methode
Voor het maken van een hologram is een trillingvrije laboratoriumopstelling nodig met een laser en diverse speciale lenzen.
Simpel gezegd gaat het als volgt in zijn werk: een bepaald voorwerp wordt in het donker ‘bestraald’ door twee bundels laserlicht afkomstig van dezelfde laser. Dat licht wordt door het voorwerp weerkaatst, waarbij de golven van de beide laserbun- dels elkaar kruisen. Dat levert een zgn. interferentiepatroon op, dat er net zo uit- ziet als de cirkels die in het water ontstaan wanneer je er steentjes ingooit.
Door de zuiverheid van het laserlicht leveren alle weerkaatsingen van het voorwerp een heel nauwkeurig en uniek intereferentiepatroon op, dat alle informatie over dat voorwerp bevat (ongeveer net zoals een computer afbeeldingen opslaat als enen en nullen).
Voorbeeld van een holografie-opstelling
Dat interferentiepatroon wordt dan vastgelegd op de gevoelige holografische plaat. Daar staat dan dus geen herkenbare afbeelding op, zoals wanneer je een normale foto neemt, maar alleen een onherkenbare vlekkerige waas. Maar wanneer je de- ze plaat, na ontwikkeling en eventuele reproducering, op de juiste manier beschijnt, dan kan je alles terugzien wat het oorspronkelijke voorwerp bij de opname heeft weerkaatst.
Links
– Een prachtige privxc3xa9-collectie!
– Holografiestudio Yves Gentet
– Een Amerikaanse studio: www.forthdimension.net
– Het Japanse Kubota Holography Lab
– Fraaie Russische site: www.holography.ru
– Holografie in Nederland: www.holography.nl
PS
Holografie past trouwens ook wel aardig bij deze weblog: het woord komt name- lijk van het het Griekse holos, dat volledig betekent en dus wel mooi aansluit bij het Latijnse universalis van mijn weblog, dat alomvattend betekent.
Die alomvattendheid laat zich bovendien mooi uitdrukken in de regenboogkleuren, die niet alleen zo kenmerkend zijn geworden voor hologrammen, maar ook het symbool van de homo(beweging) zijn… 
Homow Universalizzz 
ik koop die bladen niet alles wat ik lezen wil haal ik wel van het net
De GK ziet er wel mooi uit, maar dat het toch duurder is dan de Winq…. (het gaat om de verhouding van aantal bladzijden!) vind ik toch te gek voor woorden!
De GK moet goedkoper worden!
Over Winq kan ik niet goed oordelen, heb het 1 keertje doorgebladerd… ik kreeg toen de indruk dat Winq een wat erotischer tintje heeft, en waarschijnlijk zal het prijsverschil (mede) daaraan liggen…
Telkens sta ik op het punt er een te kopen maar iedere keer word ik afgeleid, meestal door de knappe kioskverkoper, ach ja. 😉
Mocht ik er binnenkort in geslaagd zijn een exemplaar te lezen dan kom ik nog even terug op je log. Zelf ben ik fan van het blad Happinez, het komt mij te weinig in de winkel helaas, het is een tweemaandelijks blad.
Happinez ken ik alleen van naam… maar om er ook happy van te blijven, is twee maanden wel wat lang ja ;-D
Omslag ziet er wel strak uit. Grootste gedeelte is wel een foto, dus ik weet niet hoe het volgende exemplaar uit gaat zien. Ik hou wel van veel witruimte, oogt chique.
Ook ik vind de gaykrant erg duur. Winq is best een leuk blad, aanrader dus!
prettig weekend
Interessant om te lezen dit! Ik heb vroeger een boek gekregen van mijn tante dat over hologrammen gaat. Er staat veel in uitgelegd over de totstandkoming, dus voor mij is het verhaal herkenbaar. Het boek zelf heb ik helaas niet meer 😦
Die clown ziet er wel heel vet uit. Bestaan er ook bewegende beelden? Soort 3d animaties. Dat zou cool zijn 🙂
Interessant om te lezen …..
hxc3xa9, dit is inderdaad een erg mooi uitgewerkt onderwerp. Ik probeer zelf ook al een tijdje ruimtelijke objecten 3D op dia vast te leggen. Dit kan door een stereo-opname te maken (2 vrijwel dezelfde foto’s, alleen uit een iets andere hoek, alsof elk ook een eigen foto heeft gemaakt.)
Tijn van hierboven is toch wel bekend met het fenomeen cinema ? Volgens mij zou een bewegende hologram niet veel toevoegen aan het idee, maar het zou wel veel complexer worden !
@ Nicks
Er bestaan idd holografische animatiefilmpjes, zij het nogal kort en klein. Het principes is ongeveer hetzelfde als met gewone film, maar dan dus met een hele reeks hologrammen i.p.v. gewone tweedimensionale beeldjes.
@ Paul
Stereofotografie komt idd in de buurt, alleen heb je om dat te bekijken zo’n speciaal briletje nodig en je kan niet echt rondom het voorwerp kijken.
Wat overigens niet wegneemt dat je met stereofotgrafie ook heel mooie effecten kunt bereiken (ik heb zelf een boek met reproducties van stereofoto’s van rond 1900, toen dat erg populair was), alleen blijven dat twee foto’s die een optische illusie teweegbrengen, terwijl hologrammen uit zichzelf een driedimensionaal beeld voortbrengen.
Ik denk dat een hologram eigenlijk een optisch (m.b.v. interferentie) geintegreerde variant is van de twee losse opnames van een stereobeeld. Bij een hologram zijn dan de twee opnames over elkaar geschoven en door de gelaagdheid in het belichte gedeelte kan ook de richting van het licht vastgelegd worden. Maar het principe is voor beiden : Optische illusie van een 3D beeld in een (vrijwel) plat vlak. Met dia’s is het niet nodig om door een gekleurd brilletje te kijken. Dan zouden ook de originele kleuren wegvallen.
Een hologram is toch heel anders dan normale fotografie of stereofotografie: er wordt namelijk geen beeld vastgelegd, maar alleen een uniek lichtpatroon. Als je een hologram niet onder de juiste hoek of het juiste licht bekijkt, dan zie je ook alleen maar een grijs vlak. De afbeelding van een foto blijft daarentegen altijd zichtbaar.
Een foto weerkaatst het daaropvallende licht namelijk alleen maar, terwijl een hologram de lichtgolven reconstrueert alsof het oorspronkelijke voorwerp er zich nog ‘achter’ bevindt…
ooow, ik vind dat ook zoooo mooi!
Heb zelf op Texel, bij een winkel met hele holografische schilderijen, een exemplaar gekocht. Klein weliswaar, want die dingen zijn enorm kostbaar!
Ik heb zo’n neervallende druppel… echt geweldig!
Hoe heten die afbeeldingen dan die van houding veranderen als je ze heen en weer beweegt? Zijn dat ook hologrammen? Nee he, dat zijn gewoon afdrukken van meerdere foto’s op een oppervlak met kleine piramides, he. Hologrammen zijn toch wat anders. Trouwens wxc3xa9g van het hologram op die Japanse site, met die bloem.
Dat zijn inderdaad geen hologrammen nee, dat zijn vaak ansichtkaarten met twee foto’s of afbeeldingen erop, die door te kantelen om de beurt zichtbaar worden d.m.v. een doorzichtig raster van kleine piramides… hoe die techniek heet, weet ik zo uit m’n hoofd niet..