Homodiversiteit

Homodiversiteit klinkt als een contradictio in terminis: homo komt immers van het Griekse woord homoios dat ‘gelijk’ betekent en dus het tegenovergestelde is van diversiteit. Homodiversiteit lijkt dus een paradox, maar dat geldt voor ons hele bestaan, alleen al omdat wij mensen een mix van lichaam en geest zijn…

Verscheidenheid
Maar nu wat concreter: homo’s zijn een minderheidsgroep en volgens de gang- bare opvatting is daarvoor alleen plaats, als er in de maatschappij sprake is van een redelijke diversiteit of pluriformiteit. Als niet iedereen volgens xc3xa9xc3xa9n en hetzelfde standaardpatroon hoeft te leven of zich gedwongen voelt te leven. Als er ruimte is voor verschillen en voor individuele vrijheid en eigenheid. Daarbij is het de kunst om desondanks te zorgen voor een gezonde verbondenheid, voor solidariteit en voor eenheid in verscheidenheid…

Homo-emancipatie
Voor homo’s (en diverse andere minderheden) is die ruimte er in de afgelopen 40 jaar gekomen: homo’s zijn redelijk algemeen geaccepteerd en ze hebben de nodige (en onnodige) rechten gekregen. Voor die emancipatie is wel de nodige en onvermijdelijke ‘strijd’ geleverd, met als meest zichtbare uiting de jaarlijkse Gay Pride Canal Parade in Amsterdam (waarover ik in een eerdere log schreef).

Vlag
In het begin werd deze emancipatiestrijd nog gevoerd onder ‘de vlag’ van de roze driehoek: het teken waarmee homo’s door de Nazi’s werden gestigmatiseerd, zoals de Joden met de gele jodenster. Na de oorlog werd de roze driehoek een geuzenteken in de strijd tegen de conservatieve maatschappij.
Toen de emancipatie haar voltooiing naderde, werd de driehoek eind jaren ’70 geleidelijk aan, maar uiteindelijk volledig vervangen door de bekende regenboog- vlag (zie mijn eerdere log Regenboogvlaggen).

Veelkleurigheid
Met die vlag wilde men tot uitdrukking brengen dat het niet meer louter om het bevechten van rechten voor de eigen groep ging, maar om een veelkleurige, een regenboogkleurige samenleving, waarin plaats zou zijn voor iedereen: de homobe- weging als voorhoede van de flower power uit de jaren ’60…
Dit ideaal werd in de hele cultuur van die tijd op alle mogelijke kleur- en fantasie- rijke manieren uitgedrukt en in de gayscene tot in de grootst mogelijke extrava- gantie doorgevoerd.

Gewoon?
Van deze veelkleurige idealen is inmiddels niet zo veel meer over: de samenleving is hard en zakelijk geworden en minderheden worden als probleemgevallen gezien. De homominderheid heeft zich echter tamelijk keurig weten te assimi- leren en integreren. "Homo’s zijn net gewone mensen, op dat ene na", hoor je dan vaak zeggen…
De meeste homo’s zijn nauwelijks meer van hetero’s te onderscheiden, hetgeen ze ook zelf nog extra menen te moeten benadrukken middels het zgn. ‘straight- acting’ en het afkeuren van het totaal verkeerde beeld dat van de Gay Pride uit zou gaan…

Gevolgen
Deze aanpassing en reactie is heel begrijpelijk, aangezien slechts weinigen graag als lid van een opvallende minderheid door het leven willen gaan. Maar het gevolg daarvan is wel, dat het allemaal weer erg eenvormig wordt, dat veelkleurig- heid weer plaatsmaakt voor zwart-wit…
En dat niet alleen in de samenleving als geheel, maar zelfs binnen de homoge- meenschap zelf: meer en meer lijkt stoere mannelijkheid de norm te worden, worden vrouwelijke trekjes als (valse) nichterigheid bestempeld, worden homo- evenementen slecht voor de beeldvorming gevonden, etc, etc…

Verloren
Zoals de trouwe lezers van deze mijn weblog zullen weten, houd ik zelf erg van kleurigheid in vele vormen en manieren. Toch is het niet alleen daarom dat ik bovengenoemde ontwikkelingen te betreuren vind. Er gaat namelijk ook een ideaal mee verloren, een ideaal van een tolerante, veelkleurige samenleving – van diversiteit…

Ideaal
Nu ben ik ook weer geen voorstander van ongeremd individualisme of van tole- rantie die eigenlijk onverschilligheid, of nog erger: egoxc3xafsme, is. Maar wel geloof ik dat eenheid in verscheidenheid, het evenwicht tussen individu en gemeenschap, iets is waarnaar we altijd zouden moeten blijven streven, willen we niet weer vervallen in de dictatuur van eenzijdige eenvormigheid – van homogeniteit…

Uitdragen
Daarom zou ik graag zien dat de homobeweging (oppervlakkige) tolerantie en diversiteit niet alleen maar zou gebruiken om (nog meer) rechten af te dwingen, maar dat ze vanuit (echte) verbondenheid en solidariteit ook zou proberen om veelkleurigheid als ideaal uit te dragen, zowel naar de samenleving als geheel, als naar haar eigen achterban…!

Wel en niet
Ik wil hiermee zeker niet zeggen dat elke homo zich dan ook meteen maar als ‘huppelnicht’ zou moeten gedragen, dat zou uiteraard weer geen recht doen aan hun diversiteit.
Wel vind ik dat homo’s niet volledig in de grote grijze massa zouden moeten willen opgaan en tenminste hun kleurrijke voormannen en evenementen zouden moeten koesteren, o.a. door op een meer positieve manier om te gaan met het stereotype beeld dat daarvan uitgaat.
Want hoewel dat beeld soms genant kan zijn, gaat er toch ook een oproep tot verscheidenheid van uit. Voor seksueel getinte uitingen kan je je schamen, maar op diversiteit kan je trots zijn!

Legitimatie
Bovendien kan dat bredere ideaal ook dienen als een soort van maatschappelijke legitimatie voor homo’s (en andere minderheden). De acceptatie van homoseksu- elen berust tegenwoordig voornamelijk op de principes van de gelijk(waardig)heid en het verbod op discriminatie wegens seksuele voorkeur.
Het nadeel daarvan is mijns inziens, dat het eerste principe leidt tot een houding van "we zijn allemaal gelijk, dus pas je maar aan" en het tweede principe daarop slechts de uitzondering maakt voor "dat ene", de gelijkgeslachtelijke seks dus…
Als we ons louter daaraan vasthouden, dan zijn we in laatste instantie afhankelijk van de vraag of en in hoeverre de seksuele moraal van de meerderheid ‘afwijkende’ seks toestaat…

Cultuur
Dat vind ik niet alleen een te wankele, maar ook een te smalle basis: er is veel meer in het leven dan alleen seks. Bovendien vind seks doorgaans toch al ‘achter de voordeur’ plaats, dus vergt de acceptatie daarvan ook niet bijster veel toleran- tie.
Het zijn juist de meer uiterlijke en culturele uitingen waar mensen moeite mee hebben en daarom moet vooral op dat vlak steeds gewerkt worden aan diversiteit en verscheidenheid.
Een prachtige taak dus voor de homobeweging, om, verder kijkend dan alleen seksualiteit en ‘homorechten’, zich weer als voorhoede van culturele diversiteit op te werpen!