Vanavond is Sinterklaasavond, de avond dat veel mensen in Nederland en België Sinterklaas vieren en door deze Goedheiligman met geschenken bedeeld worden.
Hoewel veel kinderen vaak denken dat Sinterklaas daarom ook vandaag, 5 december jarig is, weten anderen dat zijn echte verjaardag pas morgen, 6 december is. De viering van de verjaardag van Sinterklaas vindt dus plaats op de avond ervóór, de vooravond geheten.
Een feest op de vooravond vieren kent iedereen ook van kerstavond op de avond vóór eerste kerstdag en met name katholieken kennen het ook van de carnavalsviering op vastenavond, de dag vóór aswoensdag en van de paasnachtviering vóór Pasen.
Daarmee is al meteen aangegeven waar dit gebruik vandaan komt: namelijk uit het Katholicisme waarin men belangrijke feestdagen al begon te vieren met een mis of een gebedsbijeenkomst op de avond voorafgaand aan de eigenlijke feestdag. Deze voorafgaande vieringen werden ook wel vigilies genoemd.
Dit katholieke gebruik gaat tenslotte weer terug op het Jodendom, waarin de dag niet zoals bij ons om middernacht begon, maar al met de daaraanvoorafgaande zonsondergang. Joodse feesten beginnen daarom ook altijd met de zonsondergang vóór de dag waarop het feest volgens onze dagindeling valt.
(Zie voor meer achtergronden over Sinterklaas mijn eerdere log Sinterklaas)
Homow Universalizzz 
Een mooi en lang stuk.
Overigens is dat boek van Herman Philipse uiterst kritisch over Heidegger. Als ik het goed begrepen heb, legt hij vijfhonderd bladzijden lang uit, dat Heidegger het bij het verkeerde eind had. Anders dan jij heb ik mijn grootste twijfels bij Heidegger, maar om me dan honderden bladzijden lang te laten uitleggen dat het niets is? Het boek zal overigens zeer goed onderbouwd zijn. Ik heb er wel eens in een opruiming (12,50 euro slechts) mee in mijn handen gestaan, maar het toch maar niet gekocht. Dan ga ik toch liever zelf nog eens bekijken of H. wel of niet iets is. Ik heb wel eens wat kort voor een encyclopedie over Heidegger geschreven en daarbij ook Sein und Zeit uitvoerig bekeken, maar ik krijg steeds de indruk dat ik opgelicht wordt door iemand die alledaagsheden net te ingewikkeld opschrjft. Maar dat is geen definitief of gefundeerd oordeel.
Maar ik ga langs je stukje heen. Ik heb zelf de zogenaamd joods-christelijke dialoog een tijdlang vanaf de zijlijn gevold en vond het vaak een vermakelijke en machteloze aangelegenheid. Daarbij viel het me op dat de betrokken christenen vaak al bij voorbaat in katzwijm lagen voor het jodendom, waardoor er van een echte dialoog dus ook niets terecht kwam.
De vraag is natuurlijk of een dialoog tot overeenstemming moet leiden. Je kunt ook naar wederzijdse verheldering en begrip streven zonder het eens te hoeven worden.
Als ik tijd heb, schrijf ik hier vanavond zelf nog wel een logje over. Maar ik ben slecht in het houden van weblogbeloften.
Aha, dus Philipse ziet Heidegger helemaal niet zitten… dat is dan geheel in lijn met zijn atheistische standpunt, hoewel ook als je het niet met Heidegger eens bent, het toch tamelijk voor de hand ligt dat er meer is in het leven dan alleen de ijskoude fileermethoden van de rationele wetenschap, of beter gezegd, de objectivistische wetenschap, zoals Heidegger zou zeggen.
Ik vind zelf ook dat religies best met elkaar kunnen of soms ook moeten spreken, maar dat overeenstemming over geloofszaken daarbij beter geen doel moet zijn. Daarmee zouden zij immers toch iets van verraad plegen aan hun eigenheid, en precies die eigenheid is bij religies van zo groot belang.
Met dat laatste ben ik het eens.
Herman Philipse kent aan de wetenschap, als het over waarheid gaat, inderdaad een zeer grote arbitrerende rol toe. Overigens was Heidegger ook athexefst, maar wel met veel hang naar metafyscica en aan het eind van het leven ook wel religie – en in zekere zin zou je hem ook wel een religieus denker kunnen noemen.
Philipse heeft naast het kleine Athexefstisch Manifest twee grote boeken geschreven: over Heidegger en Husserl. Ik vind het altijd wat jammer dat hij nog nooit een groot boek heeft geschreven waarin hij op een positieve wijze laat zien wat zijn analytische wijze van filosoferen dan te bieden heeft. Ik vind het wat jammer om je dan vooral te concentreren op wat je niet aanstaat (al geldt dat geloof ik niet voor zijn boek over Husserl). Ik hoop altijd dat hij met iets geheel anders komt: hij schijnt met evolutie, maar dan in zeer brede zin, bezig te zijn.
(Kom vanavond waarschijnlijk niet meer aan een uitgebreide reactie toe, want ik heb net al een artikel geschreven.)
nou jeetje, wat een toestanden allemaal
alvast een fijn weekend
Goed onderbouwd verhaal. Lang, maar interessant genoeg om het uit te lezen. Ik persoonlijk heb het niet zo met het opdringen van je geloof aan iemand. Zo zie ik nl. nu de paus in Turkije. Hij zal er heus geen zieltjes mee winnen en zij die toch al het katholieke geloof aanhouden zullen dit daar niet van de daken schreeuwen gezien zijn niet begrepen uitspraak en de reacties daarop. Een zinloze missie lijkt mij. Wel dapper om het hol van de leeuw in te gaan. Heb altijd een beetje moeite met het geloof gehad. Als een God goed met de wereld wil en moet zijn, waarom dan de oorlogen, waarom de verkrachtigen, de moordpartijen, de armoede die nog steeds overal in de wereld heerst. Waarom regelt God of Allah niet wat meer verdraagzaamheid, wat minder hebzucht en onverdeeldheid?
@ Janosh:
Ik denk niet dat de paus naar Turkije is gegaan om zieltjes te winnen, hij is goed genoeg op de hoogte om te weten dat er in dat land niet veel te winnen valt. De redenen voor zijn bezoek zijn vooral diplomatiek en om de banden met de Orthodoxe (Oosterse christelijke) Kerk aan te halen, maar dat laatste is een beetje onderbelicht gebleven omdat de media vooral aandacht hebben voor de ophef onder moslims.
Je vraag over waarom God toch zoveel leed toelaat, stellen veel mensen zich. Het antwoord is echter, naar mijn mening, vrij simpel: heel veel ellende doen mensen elkaar aan en als God daar zelf in zou ingrijpen, wat zou er dan van onze menselijke vrijheid overblijven? Dan zouden we toch meer een soort marionetten van God zijn?
Daarom heeft God mensen niet alleen een vrije wil gegeven, maar ook een aantal regels (met name de Tien Geboden) in de hoop dat die de mensen een beetje op het rechte pad zouden houden…
@ Jan Dirk Snel:
Het is ook voor filosofen veiliger om zich te beperken tot observeren, analyseren en desnoods nog het signaleren van andermans fouten en vergissingen, dan om zelf met een positieve theorie te komen. Daarmee stel je jezelf immers een stuk kwetsbaarder op, met het onvermijdelijke gevolg dat men jouw theorie met het fileermes te lijf gaat. Dit nog afgezien van het feit dat je met een positieve theorie meteen in de bekende hokjes van idealisme, liberalisme of communitarisme wordt geduwd, met alle daaraan verbonden vooroordelen en bezwaren…
(zie over wat Philipse nog meer schijnt bezig te houden de volgende log over Milieu-ideologie)
Nee, dat vind ik te simpel. Stel dat God de mensen een vrije wil heeft gegeven, waarom zijn er dan mensen die hier misbruik van maken. Of heeft hij zijn werk niet goed gedaan en had hij dit in die zgn. marionetten nog even moeten bijprogrameren? Het komt er eigenlijk op neer dat God goede en slechte mensen heeft gecreeerd en dat dezen in conflict met elkaar kunnen komen zodat er onenigheden en onhebbelijkheden (konden) ontstaan. En trouwens, de meeste oorlogen zijn uit onvrede tussen geloven en gelovigen ontstaan. Zegt ook wel wat vind ik.
De essentie van een vrije wil is dat die vrij is, dat die alle kanten op kan, dat je daarmee zowel goede als slechte dingen kan willen… en zeg nou zelf: als je alleen maar “goede” dingen zou kunnen willen, dan was het leven toch wel erg saai? 😉
De christelijk visie is als volgt: toen God Adam en Eva schiep, waren deze twee mensen inderdaad “goed geprogrammeerd”, wat de Bijbel tot uitdrukking brengt door te zeggen dat ze naakt waren en geen schaamte kenden.
Maar Eva liet zich door de duivel verleiden tot het eten van de appel van de verboden boom en dat had de zgn. zondeval tot gevolg: ze zagen nu dat ze naakt waren, schaamden zich en dat wil zeggen dat zij en hun nakomelingen tot op de dag van vandaag geconfronteerd worden met een vrije keuze tussen goed en kwaad.
Maar dit zegt nog nix over waarom de vrije wil er. Evolutiebiologen zeggen dat die het gevolg is van de enorme complexiteit van de menselijke hersenen. Volgens de christelijke theologie komt de vrije wil van de mens voort uit het beeld van dat God Liefde is. God schiep de mens met liefde, maar zag dat Adam en Eva eigenlijk maar een soort marionetten waren, die niet beseften dat ze hun leven aan God te danken hadden. Daar had God dus eigenlijk niet zoveel aan, om het zo maar eens te zeggen.
Daarom liet God toe dat de duivel Eva en Adam verleidde, waarna deze twee mensen een vrije wil kregen en zagen dat er een goede God was en een kwade duivel. Pas hierdoor was een echte relatie tussen God en mens, maar ook tussen mensen onderling mogelijk. Want zolang je volledig automatisch, als robots, met elkaar omgaat, kan je niet zeggen dat dat een serieuze en bevredigende relatie is. Pas als je moeite voor elkaar moet doen en moeite voor elkaar over hebt, pas dan kan er een echte relatie zijn, pas dan wordt ook zichtbaar wat echte liefde kan zijn.
En wat die oorlogen betreft: de allermeeste oorlogen en conflicten hebben machtspolitieke of sociaal-economische oorzaken, waar dan vaak pas in tweede instantie, als legitimatie of dekmantel, een religieus motief aan wordt toegevoegd.
Hoe de historische lijnen precies lopen, weet ik niet, maar volgens mij gaat dit uiteindelijk terug op de oude Hebreeuwse opvatting van de dag. Al in het eerste scheppingsverhaal xe2x80″ uit de P-traditie xe2x80″ vind je die opvatting: xe2x80x9cHet werd avond en het werd morgen. De eerste dag.xe2x80x9d Avond en morgen (de dag) maken dus samen een etmaal. In het jodendom beginnen feestdagen allemaal bij het invallen van de duisternis xe2x80″ de eerste drie sterren, meen ik. In Israel heb ik dat veel meegemaakt. Op vrijdagmiddag hielden de bussen in de loop van de middag al op met rijden. Maar op zaterdagavond gingen ze onmiddellijk bij het bexc3xabindigen van de sjabbat de weg op. Soms stonden orthodoxe joden in Jeruzalem op de weg midden voor een bus om pas op de seconde dat de sjabbat eindigde aan de kant te gaan. Maar hoe de lijnen van jodendom naar vroeg christendom dan precies lopen, weet ik niet. Misschien was deze opvatting van de dag wel zeer wijdverbreid. Ik dacht overigens dat het vroeger dan wel gebruik was de schoen op 5 december te zetten, maar dat de cadeautjes dan ook pas op de morgen van 6 december aangetroffen werden. De vorm van onze huidige sinterklaasviering stamt vooral uit de restyling in het midden van de negentiende eeuw.
Wat ik ervan begrepen heb, zetten de eerste Christenen, die soms oorspronkelijk nog Jood waren, het Joodse gebruik voort om feestdagen op de vooravond te beginnen met gebed. Dat groeide dan allengs uit tot meer uitgebreide liturgische en/of volkse vieringen.
Dat je de cadeautjes pas de volgende morgen vindt, zie je ook nog wel bij kerstvieringen in bepaalde landen, bijv. waar ze in Amerika een sok ophangen, die dan de volgende morgen gevuld is.
Drie jaar geleden was ik om deze tijd per ongeluk in Wenen. Daar liep de Heilige Nicolaas met zijn pieten, die er daar iets anders en vervaarlijker uitzien, wel op straat, maar ik kan me niet herinneren of dat nou op 5 of 6 december was.
ik heb zaterdag sinterklaas gedaan
zoals je hebt gezien op mijn log
het is en blijft best leuk
De heilige Nicolaas is niet geboren op 6 december, maar overleden op die datum. Het overlijden van heiligen vieren we idd altijd de avond tevoren (we vieren dan dat de heilige opgenomen wordt in de hemel bij God)
In Oostenrijk Sinterklaasfeest? Zou het ipv 6 december, 6 januari geweest kunnen zijn? Men viert daar nl. Driekoningen zoals wij Sinterklaas vieren. Ook in Spanje is 6 januari de dag van pakjes voor de kinderen.
In sommige landen (waaronder Spanje) wordt Driekoningen nog steeds uitvoerig gevierd. Het is voornamelijk een kinderfeest dat veel weg heeft van het Sinterklaasfeest. Een paar weken voor Driekoningen schrijven kinderen een brief naar de drie koningen waarin ze vertellen wat ze graag willen hebben. Op 6 januari zijn er optochten waarbij de koningen snoepgoed naar de kinderen gooien.
@ Dianne
Je hebt helemaal gelijk!
@ Janosh
Waar ik nog aan kan toevoegen dat er in Italie, naar ik meen, zelfs een goede heks langskomt 😀
@ Janosh. Het was zeer zeker begin december (en absoluut niet op Driekoningen) en voorzover ik nu kan reconstrueren, zag ik Sankt Nikolaus op 6 december lopen. Bij mijn weten speelt de figuur wel degelijk een rol in de aanloop naar kerst. Wenen stond vol met de bekende kerststalletjes (waar je je in de kou kunt opwarmen met Glxc3xbchwein). Ik merkte alleen op dat ik een Nicolaas-figuur zal schrijden; over een sinterklaasviering in onze trant heb ik niet gerept. Als je met de beperking site:at zoekt op xe2x80x9csankt nikolausxe2x80x9d vind je overigens van alles over de Heilige Nicolaas en zijn afkomst en optreden, dat niet afwijkt van wat hier verteld wordt. Op de televisie was dezer dagen overigens te zien hoe de Franse president Chirac en de Duitse bondskanselier Merkel door een Sint Nicolaas begroet werden. De traditie is zeer breed bekend xe2x80″ de kerstman is uiteraard een gedegenereerde variant en was zonder de wijde verbreiding niet eens denkbaar geweest -, maar in Nederland heeft het feest een zekere eigen vorm gekregen in het midden van de negentiende eeuw, onder meer door de bekende Amsterdamse arts Jan Pieter Heije, die over de toen zeer moderne stoomboot dichtte (1843). Vernieuwing is ook een element van een dergelijke traditie en in die zin past de invoering van pieten in allerlei kleuren perfect in de ontwikkeling die zoxe2x80x99n traditie doormaakt en levendig houdt.
O, Jan Dirk, je zult het best aan het rechte eind hebben, geen twijfel mogelijk en ik wil uiteraard totaal niet in discussie gaan. Dat is iets dat ik binnen een paar maanden heb afgeleerd bij de Wegenwacht met al die moeilijke mede-landers die van alles van je eisen, dus ik probeer lief en aardig terug te antwoorden. Het vreemde is dat wij Nederlanders denken dat Sinterklaas alleen hier in Nederland komt met een boot uit Spanje. De verhalen vanuit Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk met dezelfde Sinterklaas zijn mij onbekend. Hij komt daar dus ook met een boot aan? (uuuuuhhhhh, ….. Oostenrijk?)
@ Janosh, ik heb het nu niet nagekeken, maar die destijds ultramonderne stoomboot lijkt me typisch bij de middennegentiende-eeuwse vernieuwing door Heije en anderen te horen. Ik neem aan dat die nieuwere traditie alleen in Nederland voorkomt.
en toch…
voor mij is die foto niet de xc3xa9chte sint…
😉