Geaardheid of neiging…?

Op speciaal verzoek van een collega-weblogger vandaag een log over homo- seksualiteit. Mij kennende heb ik ook daarover een eigenzinnige mening, dus de lezer zij alvast gewaarschuwd!

Een regelmatig terugkerende discussie gaat over de vraag of homoseksua- liteit een aangeboren/genetisch bepaalde geaardheid is of een psycho-sociale neiging.

Twee kampen
Deze vraag roept niet alleen discussie, maar vaak ook heftige emoties op, wat met name het gevolg is van het feit dat zich als het ware twee kampen lijken te hebben gevormd die als water en vuur tegenover elkaar staan:
– Vanuit conservatief-christelijke (of moslim) hoek wordt meestal gezegd dat homoseksualiteit een tegennatuurlijke psycho-sociale afwijking is, die volgens sommige conservatieven (vooral in de VS) zelfs behandelbaar en geneesbaar is.
– Vooral als reactie daarop stelt de homobeweging zich doorgaans op het standpunt dat homoseksualiteit aangeboren c.q. genetisch bepaald is. Daarmee lijken zij te willen zeggen dat homo’s er niets aan kunnen doen, dat zij zo zijn en dat hun geaardheid daarom maar door iedereen geaccepteerd dient te worden.
Vaak zijn homo’s dan ook als een kind zo blij, als er weer eens een onder- zoekje verschijnt, waarin lijkt te worden aangetoond dat homoseksualiteit inderdaad aangeboren of genetische oorzaken heeft. Toch zijn zulke onderzoekjes vaak weinigzeggend en lijken zij haast zo te zijn opgezet dat de uitkomst vantevoren vaststaat…

Natuurlijk?
Hiermee vergelijkbaar is het veelgehoorde argument dat homoseksualiteit ook onder dieren voorkomt en dus een ‘natuurlijk’ verschijnsel is. Vanuit de homobeweging probeert men daarmee te weerleggen dat homoseksualiteit ‘tegennatuurlijk’ is, zoals de conservatieve Christenen beweren.
Helaas voor de homo’s gaat dit argument volledig mank, niet in de laatste plaats omdat zij nooit de moeite nemen zich serieus in de christelijke c.q. katholieke leer te verdiepen. Als zij dat wel zouden doen, dan zouden zij te weten zijn gekomen dat wat voor dieren natuurlijk is, niet automatisch ook natuurlijk voor mensen is: kannibalisme laten we toch ook niet toe, omdat sommige dieren elkaar ook opeten…?!

Verstand
Wat veel homo’s (en andere mensen) niet lijken te (willen) snappen, is dat wat natuurlijk is voor de mens niet gelijkgesteld kan worden met wat natuurlijk is voor dieren. De mens is immers veel mxc3xa9xc3xa9r, of in elk geval heel anders dan een dier: de mens heeft namelijk niet alleen een lichamelijke kant, maar ook een verstand!
Wat natuurlijk is voor de mens wordt dus bepaald door de combinatie van biologische/lichamelijke instincten/neigingen xc3xa9n dat wat het menselijk verstand zegt.
Dus als vanuit de kerk sprake is van ‘tegennatuurlijk’, dan wordt daarmee bedoeld dat iets niet alleen tegen de lichamelijke, maar vooral en met name ook tegen het verstand ingaat. Of homoseksualiteit tegen ons verstand ingaat, d.w.z. of het verstandig is of niet, is daarmee een zaak geworden waarover met rationele argumenten gediscussieerd kan en moet worden. Dat lijkt me een winstpunt, want bovengenoemde non-argumenten zijn uiteindelijk alleen maar in ons nadeel…

Gevaren
Want moeten we eigenlijk wel willen dat homoseksualiteit aangeboren is? Als het inderdaad aangeboren of genetisch bepaald is, dan is het pas echt een afwijking, een afwijking waartoe je onherroepelijk veroordeeld bent en ook nooit meer van af komt…
En als er een DNA-test beschikbaar zou komen waarmee zo’n “homo-gen” zou kunnen worden aangetoond, dan zouden homo’s hun leven helemaal niet meer zeker zijn: homohatende regimes (zoals de Nazi’s of sommige moslim- landen) zouden homo’s dan middels een eenvoudige test kunnen opsporen en opsluiten, maar ook ouders die geen homo als kind willen (denk aan China waar men geen meisjes wil) zouden tot afbreking van de zwangerschap of het afstaan van hun kind kunnen besluiten, als via zo’n test zou blijken dat het kind homo is…

Psycho-sociaal
Wat mij betreft hoop ik daarom dat nooit zal worden vastgesteld dat homoseksualiteit genetisch bepaald is (wat iets anders is dan dat bepaalde erfelijke eigenschappen aan homoseksualiteit ten grondslag kunnen liggen).
Als er geen specifiek ‘homo-gen’ is, dan blijft over dat homoseksualiteit een meer psychische c.q. psycho-sociale oorzaak heeft. Hoe die oorzaak precies is, valt moeilijk te zeggen, omdat dat vaak een individueel verschillend en complex samenspel van karakter, persoonlijkheid, gevoelens, verlangens, ervaringen en keuzes zal zijn.
Ondanks dat zo’n psycho-sociale insteek meer recht doet aan het individu, bestaat er, zoals gezegd, vanuit de homobeweging nogal weerstand tegen, met name als reactie op het standpunt van extreem-conservatieve christenen dat homoseksualiteit ‘dan dus’ ook te behandelen en genezen zou moeten zijn… Toch denk ik dat we daar niet zo bang voor hoeven te zijn, mede omdat een psychische oorzaak nog helemaal geen ‘schande’ hoeft te zijn of zou betekenen dat het te ‘genezen’ is…

Laten we daarom eens proberen nuchter te kijken naar wat homoseksualiteit nou werkelijk inhoudt, los van de verhitte strijd die erover bestaat…

Voortplanting
Zoals alle levende wezens hebben ook mensen een voortplantingsdrift. Dit is een heel fundamentele en basale drift, die vereist is om de soort in stand te houden. De concrete uitwerking hiervan verschilt per soort: planten planten zich doorgaans haast automatisch en ‘zonder nadenken’ voort. Dieren letten bij de voortplanting al meer op de kenmerken van hun potentixc3xable partner (bijv. of die sterk of gezond is), maar dat gebeurt vooral instinctmatig.
Toen bij mensen de voortplanting nog de enige reden voor seksualiteit was, waren de kracht en gezondheid van de partner eveneens van (levens)belang, waarin een restant van dierlijk instinct doorschemert. In de meer ontwikkelde bevolkingsgroepen verdween ook dit restant, zodra de partner werd uitgezocht aan de hand van criteria zoals maatschappelijke positie, afkomst, vermogen en intellectuele capaciteiten. Meer met het verstand, dan met het gevoel/instinct dus.

Ontkoppeling
In de laatste decennia hebben deze rationele overwegingen echter plaats- gemaakt voor meer gevoelsmatige aspecten zoals andermans karakter en persoonlijkheid. Gelijktijdig werd, door de introductie van voorbehoeds- middelen, ook de koppeling tussen seksualiteit en voortplanting verbroken. Daardoor hoefde je geen seks meer te hebben met iemand waarmee dat voor je nageslacht verstandig was, maar kon je het gaan doen met iemand die je leuk vindt.
Bij homoseksualiteit is de koppeling tussen seksualiteit en voortplanting uit de aard der zaak nooit aanwezig geweest. Mede daardoor hoefden homoseksuele contacten niet uit berekening plaats te vinden, maar konden ze (in dit opzicht) vrijelijk worden aangegaan met iemand die men leuk of aantrekkelijk vond.

Praktijk
We zien dus dat bij mensen de concrete uitwerking van de biologische geslachtsdrift plaatsvindt op een hoger psychologisch niveau, waarbij ook meer of minder rationele aspecten een rol spelen. We zien dit ook in de praktijk: mensen vallen in de meeste gevallen ook niet op alle mannen of op alle vrouwen, maar op bepaalde ‘types’ en uiteindelijk zelfs op xc3xa9xc3xa9n bepaald persoon met wie het echt klikt.
Het onderscheid homo/hetero is dus maar een sterke versimpeling van een realiteit die veel genuanceerder is, bijvoorbeeld ook doordat er mensen zijn die eerst op vrouwen, maar later misschien op mannen vallen, of ook zowel op mannen als op vrouwen, enz. enz…

Conclusie
Terugkerend naar de beginvraag: is homoseksualiteit een aangeboren geaardheid of een psycho-sociale neiging?
Mij lijkt het overduidelijk dat homoseksualiteit in elk geval een psycho-sociale neiging is en misschien een genetische oorzaak kan hebben, hoewel we dat laatste eigenlijk niet zouden moeten willen.
En wat betreft de strijd tussen de homobeweging en de kerken zou ik zeggen: accepteer dat mensen verschillende keuzes kunnen maken. Laat gelovige mensen kiezen voor het huwelijk tussen man en vrouw en laat homo’s kiezen voor een partner van gelijk geslacht, ook als je zelf een andere mening bent toegedaan…

Laten we elkaar de ruimte geven om die keuze te maken, die ons hart en/of ons verstand, net zoals we willen, ons ingeeft!

Volgende keer weer een korte en luchtige log!