Afgelopen avond was op RTL 5 weer een aflevering van het programma ‘Heren maken de man‘, waarin 5 homo’s een heteroman restylen (zie ook: A Queer Eye).
Metamorfoses
De laatste jaren zijn er telkens van dit soort programma’s op de TV te zien geweest, waarin van alles en nog wat, al dan niet tijdelijk, aan een metamorfose werd onderworpen: huis en tuin, uiterlijk, beroep, lifestyle, enz… Van ‘hopeloze gevallen’ worden stralende sterren gemaakt, van roversholen paleizen…
Boodschap
Afgezien van de amusementswaarde en de nuttige tips, lijkt de (impliciete) boodschap van zulke programma’s te zijn dat als je maar een beetje moeite en de juiste dingen doet, je veel, zo niet alles ten goede kunt keren. Dat alles dus maakbaar is…
Maakbaarheid
Daarmee passen deze programma’s in een breder gevoel van maakbaarheid, dat al sinds de jaren ’60 van de 20e eeuw sterk de overhand heeft gekregen op de meer berustende, door het Christendom gexc3xafnspireerde levenshouding van voordien.
Verschuiving
Aanvankelijk was deze maakbaarheid echter betrokken op de maatschappij als geheel, de ‘maakbare samenleving’ zoals die vooral de linkse partijen en groepen voor ogen stond. Toen dat idee eind jaren ’80 (veel) te duur en achteraf gezien ook veel minder succesvol bleek dan aanvankelijk gedacht c.q. gewenst, is het geleidelijk overgegaan in een meer individualistische vorm: mensen moeten niet meer verwachten dat de overheid de maatschappij mooi maakt, mensen moeten zelf hun eigen leven mooi maken. Maatschappelijk engagement maakt plaats voor individualisme…
Goed of fout?
Is dat per definitie verkeerd (zoals sommigen beweren)…? Ik denk het niet: het is goed als mensen aan zichzelf werken en er wat moois van maken, want weinig of niets doen en verwachten dat de overheid alles wel zal regelen, getuigt noch van realisme, noch van verantwoordelijkheidszin en is daarmee eigenlijk gewoon egoxc3xafstisch. Dat wil echter niet zeggen dat aan jezelf werken niet egoxc3xafstisch kan zijn, want je kan gemakkelijk zo vol van jezelf zijn, dat je geen oog meer hebt voor anderen.
Gulden middenweg
Het gaat, zoals bijna overal en altijd, om het juiste midden: zowel aan jezelf als aan anderen denken. Op die manier versterkt het elkaar ook: als je je zelf goed voelt, kan je ook meer voor anderen doen, hoewel het omgekeerde ook opgaat: als je wat voor anderen doet, voel je je zelf ook beter.
Hulp
Is het dus goed en nodig dat je aan jezelf werkt, aan anderen denken is dat ook. Ten eerste omdat wij in het algemeen, direct of indirect allemaal van elkaar afhankelijk zijn, en ten tweede omdat mensen soms ook heel concreet hulp van anderen nodig hebben, van zieken die verzorging nodig hebben tot cultuurbarbaren die wel wat styling-tips kunnen gebruiken…